Την
πρώτη Μαΐου γιορτάζεται η μέρα των εργατών. Είναι στην πραγματικότητα η
καθιερωμένη γιορτή της εξέγερσης των εργατών του Σικάγου. Τον Μάη του
1886 τα εργατικά συνδικάτα στο Σικάγο ξεσηκώθηκαν διεκδικώντας ωράριο
εργασίας στις 8 ώρες και καλύτερες συνθήκες εργασίας. Εορτάζεται επίσης
και σαν μέρα των λουλουδιών και της Άνοιξης. Η μέρα έχει θεσπιστεί ως
αργία και όλες οι υπηρεσίες και οι επιχειρήσεις παραμένουν κλειστές.Η πρώτη του Μάη, είναι μέρα ορόσημο για τους αγώνες του εργάτη.
Οι
αιματοβαμμένες εξεγέρσεις των εργατών του Σικάγο στις αρχές Μάη του
1886, έγιναν ύστερα από επιτυχημένες διεκδικήσεις των εργατών στον
Καναδά το 1872.
Δύο χρόνια νωρίτερα, το 1884, πάρθηκε στο
συνέδριο της Αμερικανικής Ομοσπονδίας Εργασίας η απόφαση να γίνουν την
πρώτη Μάη του 1886 απεργιακές κινητοποιήσεις και διαδηλώσεις στο Σικάγο,
το μεγαλύτερο τότε βιομηχανικό κέντρο των ΗΠΑ. Αίτημα η μείωση των ωρών
εργασίας και σύνθημα "Οχτώ ώρες δουλειά, οχτώ ώρες ανάπαυση, οχτώ ώρες
ύπνο".
Εκείνη τη μέρα, 1η Μαΐου του 1886, 400.000 άνθρωποι
συμμετείχαν στις απεργίες που γίνονταν σε όλη την χώρα, και πάνω από
80.000 στο Σικάγο. Αυτό το Σάββατο του 1886, μια εργάσιμη μέρα, οι
εργάτες, ξεκίνησαν με τις γυναίκες και τα παιδιά τους για να διαδηλώσουν
ειρηνικά στο χώρο της συγκέντρωσης στην πλατεία Haymarket.
Στη γύρω
περιοχή, είχαν παραταχθεί αστυνομικές δυνάμεις αποτελούμενες από 1350
άτομα, οπλισμένα με οπλοπολυβόλα οι οποίοι περίμεναν το σύνθημα για να
δράσουν.
Κι ενώ το πλήθος παρακολουθούσε τις ομιλίες, ο επικεφαλής
της αστυνομικής δύναμης, διατάσσει να διαλυθεί η συγκέντρωση. Μια βόμβα
έσκασε μέσα στο πλήθος, και αστυνομικοί μαζί με μπράβους αρχίζουν να
χτυπούν τους συγκεντρωμένους χωρίς καμιά διάκριση.
Πρωτομαγιά στην ΕλλάδαΤο
1892 έγινε η πρώτη πρωτομαγιάτικη συγκέντρωση στην Ελλάδα, από τον
Σοσιαλιστικό Σύλλογο του Καλλέργη. Το 1893, 2000 διαδήλωσαν ζητώντας
οχτάωρο, Κυριακή αργία και κρατική ασφάλιση στα θύματα εργατικών
ατυχημάτων. Το 1894, γίνεται μια μεγάλη συγκέντρωση με τα ίδια αιτήματα
που λήγει με 10 συλλήψεις και τον Αύγουστο ακολουθεί σύλληψη του
σοσιαλιστή Σταύρου Καλλέργη.
Το 1936 έχουμε τους καπνεργάτες της
Θεσσαλονίκης. Τα γεγονότα ξεκίνησαν γύρω στο Φεβρουάριο, με κατάληψη
ενός εργοστασίου ύστερα από την απόρριψη των αιτημάτων των εργατών και
συνεχίστηκε με συμπαράσταση καπνεργατών από άλλα εργοστάσια. Εναντίον
τους χρησιμοποιήθηκε τόσο η αστυνομία όσο και ο στρατός. Δεν υπήρχε
κεντρική συγκέντρωση, αλλά μικρές συγκεντρώσεις με ομιλητές σε διάφορα
μέρη της πόλης. Σε μια συγκέντρωση στη διασταύρωση Εγνατίας και
Βενιζέλου, χωροφύλακες πυροβόλησαν και σκότωσαν 7-8 εργάτες. Σ' αυτό το
σημείο έχει στηθεί το μνημείο του καπνεργάτη. Με πυροβολισμούς
προσπάθησαν να διαλύσουν και τις άλλες συγκεντρώσεις και συνολικά είχαμε
τουλάχιστον 12 νεκρούς και 300 τραυματίες. Οι δολοφονίες των εργατών
ήταν η έμπνευση του Ρίτσου για τον "Επιτάφιο".
