Οι 10 επιστήμονες που άλλαξαν τον κόσμο

από την Γεωργία Τσιώρου

Ελαφρώς εκκεντρικοί, ή θεοπάλαβοι; Αυτοί οι 10 χαρακτήρες με την εξέχουσα νοημοσύνη δεν χάραξαν μόνο τη δική τους πορεία στον χώρο της επιστήμης, αλλά κατάφεραν να αλλάξουν τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο.

Johann Konrad Dippel

Γεννημένος και μεγαλωμένος στο γερμανικό κάστρο του Frankenstein, ο αλχημιστής αυτός του 17ου αιώνα είναι γνωστός για την εφεύρεση του σκούρου μπλε χρώματος, μιας από τις πρώτες συνθετικές βαφές, αλλά είναι ακόμα περισσότερο γνωστός για την ατέρμονη αναζήτησή του για το ελιξίριο της μακροζωίας. Οι φήμες σχετικά με τα πειράματά του σε ανθρώπινα πτώματα πιθανότατα ενέπνευσαν τη συγγραφέα Mary Shelley για να επινοήσει τον τρομακτικό χαρακτήρα του μυθιστορήματός της, χαρακτήρα που έφερε το όνομα του κάστρου Frankenstein.

Wernher von Braun

Στην ηλικία των 12, ο ατρόμητος Wernher von Braun φόρτωσε ένα βαγόνι παιχνίδι με κροτίδες και το έστειλε στην κατεύθυνση ενός πολυσύχναστου γερμανικού δρόμου. Ο εγκέφαλος που βρισκόταν πίσω από το πρόγραμμα του Χίτλερ με τις ρουκέτες V-2 έφτασε στις Ηνωμένες Πολιτείες ως κρατούμενος πολέμου και κατέληξε να γίνει ένας πρωταθλητής στον αγώνα για το διάστημα και την εξερεύνηση της Σελήνης. Τον καιρό που έστελνε ανθρώπους στη Σελήνη, ο ίδιος ασχολούνταν με καταδύσεις και φιλοσοφία.

Robert Oppenheimer

Ο ‘πατέρας της ατομικής βόμβας’, ήταν ένας αμερικάνος θεωρητικός φυσικός και καθηγητής φυσικής στο Πανεπιστήμιο του Berkeley. Ως επιστημονικός διευθυντής του Σχεδίου Μανχάταν (Manhattan Project) αποτέλεσε τον σημαντικότερο άνθρωπο που συνέβαλλε στην ανάπτυξη των πυρηνικών όπλων για τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο στο μυστικό εθνικό εργαστήριο του Los Alamos (Νέο Μεξικό). Λίγοι θα τον θυμούνται για τη συμπάθειά του στον σοσιαλισμό και για τις εσωτερικές συγκρούσεις που του δημιούργησαν οι ρίψεις των ατομικών βομβών και τελικά τον απάλλαξαν από την επιστημονική και πολιτική του δύναμη. Οι φοιτητές του τον φώναζαν ‘Oppie’ και ήταν ένας άνθρωπος που είχε μάθει ολλανδικά και σανσκριτικά, απλά γιατί έτσι του άρεσε. Στην πρώτη δοκιμή της ατομικής βόμβας στο εργαστήριο του Los Alamos ο Oppenheimer πρόφερε κάποιες φράσεις από τη Μπαγκαβάτ Γκίτα, ενώ πίστευε πως η πυρηνική τεχνολογία θα μπορούσε να είχε υπάρξει στην αρχαία Ινδία.

Freeman Dyson

Καταξιωμένος πυρηνικός φυσικός και παραγωγικότατος συγγραφέας. Το 1960 διαλαλούσε την ιδέα ότι στο μέλλον οι άνθρωποι πιθανόν να χρειαστεί να κατασκευάσουν έναν τεχνητό κέλυφος, που σήμερα ονομάζεται ‘Σφαίρα Dyson’, μια κατασκευή που θα περικύκλωνε ολόκληρο το ηλιακό σύστημα και θα αξιοποιούσε στο μέγιστο την ηλιακή ενέργεια. Ο Dyson πιστεύει ολόψυχα στην εξωγήινη ζωή και σκέφτεται ότι θα κάνουμε μια τέτοια επαφή μέσα στις ερχόμενες δεκαετίες. Επίσης πρότεινε την κατασκευή του ‘Δέντρου Dyson’, ένα φυτό κατασκευασμένο με γενετική μηχανική που θα μπορούσε να μεγαλώσει σε έναν κομήτη. Πρότεινε ότι οι κομήτες θα μπορούσαν να διαμορφωθούν έτσι ώστε να έχουν κοιλότητες γεμάτες με ατμόσφαιρα και έτσι να προσφέρουν φιλοξενία για τον άνθρωπο σε ταξίδια στο εξωτερικό διάστημα.

Richard Feynman

Μέλος του προγράμματος Μανχάταν που αποτελούνταν από ιδιοφυΐες που ανέπτυξαν την ατομική βόμβα, ο φυσικός Richard Feynman έγινε ένας από τους σημαντικότερους επιστήμονες του τέλους του 20ου αιώνα. Δεν ήταν ένας συνηθισμένος και ανιαρός καθηγητής, αλλά ένα ελεύθερο πνεύμα που εξερευνούσε τη μουσική και τη φύση, αποκρυπτογραφούσε ιερογλυφικά των Μάγιας και διαρρήγνυε κλειδαριές στις ελεύθερές του ώρες.

Jack Parsons

Όταν ο Jack Parsons δεν ήταν απασχολημένος με την ίδρυση του εργαστηρίου προώθησης Τζετ (Jet Propulsion Laboratory – JPL), έκανε μαγικά κόλπα, ασχολούνταν με τον αποκρυφισμό, ακολουθούσε τον Aleister Crowley και αυτοαποκαλούνταν ‘Αντίχριστος’. Ήταν οπαδός της θρησκευτικής κίνησης ‘Θέλημα’ (Thelema), που ιδρύθηκε από τον Crowley και είχε ως βασικό νόμο τη φράση ‘Κάνε ότι θέλεις’. Δεν έβλεπε κάποια αντίφαση μεταξύ των επιστημονικών και μαγικών του ασχολιών και πριν από κάθε δοκιμαστική εκτόξευση ρουκέτας επικαλούνταν τον θεό Πάνα. Το μυστηριώδες ‘κακό παιδί’ του διαστημικού προγράμματος δεν είχε τυπική εκπαίδευση, όμως τα κατάφερε να αναπτύξει ένα καύσιμο ρουκέτας που θα οδηγούσε τις Ηνωμένες Πολιτείες από τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο στο διάστημα. Πέθανε τραγικά το 1952, όταν ανατινάχτηκε κατά τη διάρκεια ενός εργαστηριακού πειράματος στο σπίτι του.

James Lovelock

O Δρ. James Ephraim Lovelock γεννήθηκε στις 26 Ιουλίου του 1919 και είναι ένας ανεξάρτητος επιστήμονας, συγγραφέας, ερευνητής, περιβαλλοντολόγος και μελλοντολόγος. Είναι γνωστός για την πρόταση της υπόθεσης της Γαίας (Gaia Hypothesis) σύμφωνα με την οποία η Γη λειτουργεί σαν ένας σούπερ οργανισμός. Εδώ και δεκαετίες έχει εκφράσει εξαιρετικά δυσοίωνες προβλέψεις για την αλλαγή του κλίματος και για την κατάληξη του κόσμου μας, πολλές από τις οποίες έχουν ήδη βγει αληθινές. Δε διστάζει να κάνει και την πιο φρικιαστική πρόβλεψη: δεδομένης της υπάρχουσας οικολογικής κρίσης, ο μαζικός θάνατος του 80% της ανθρωπότητας είναι αναπόφευκτος, πιστεύει.

Nikola Tesla

Είναι ο τύπος που απεικονίζεται να κατεβάζει έναν γιγάντιο ηλεκτρικό διακόπτη κάτω από ένα ντους ηλεκτρικών σπινθήρων. Ο Tesla, που είναι ο εφευρέτης του ασύρματου ραδιοφώνου και της γεννήτριας εναλλασσόμενου ρεύματος, έδωσε μια γερή σπρωξιά στην εποχή του ηλεκτρισμού πριν αυτή καν καλά καλά αρχίσει. Γεννήθηκε το 1856 κατά τη διάρκεια μιας έντονης καταιγίδας με αστραπές. Ήταν γνωστός και σαν μανιακή ιδιοφυΐα που κοιμόταν ελάχιστα και του άρεσε πολύ η επίδειξη, πολλές φορές χρησιμοποιώντας το ίδιο του το σώμα ως αγωγό σε διάφορες δημόσιες παραστάσεις των επιτευγμάτων του.

Leonardo da Vinci

Ενώ ζωγράφιζε τα πιο αξιοθαύμαστα αριστουργήματα της αναγεννησιακής τέχνης, ο Leonardo da Vinci έβρισκε με έναν μαγικό τρόπο τον χρόνο να ακολουθήσει τις πιο βαθύτερες εκκεντρικές του ιδέες. Ήταν ένας πολυμαθής ιταλός επιστήμονας, συγγραφέας και καλλιτέχνης που ασχολήθηκε με τα μαθηματικά, τη μηχανική, τις εφευρέσεις, την ανατομία, τη ζωγραφική και τη γλυπτική, τη βοτανική και τη μουσική. Έχει συχνά περιγραφεί ως ο αρχετυπικός χαρακτήρας του ανθρώπου της Αναγέννησης, ενός ανθρώπου που η φαινομενικά αστείρευτη περιέργειά του μπορούσε να ισοσταθμιστεί μόνο με τη δύναμή του στο να εφευρίσκει. Θεωρείται πιθανότατα το πιο ταλαντούχο άτομο που υπήρξε ποτέ και πολλά από τα σχέδια των εφευρέσεών του δεν μπόρεσαν ποτέ να κατασκευαστούν ενώ κάποια άλλα έγιναν πραγματικότητα αιώνες αργότερα.

Albert Einstein

Για πολλούς θεωρείται ο επιστήμονας που έφερε τα πάνω κάτω στη φυσική επιστήμη. Ένας από τους πιο σημαντικούς επιστήμονες της ανθρώπινης ιστορίας, ο Einstein μελετούσε τη φυσική μέσα στο μυαλό του και η συνεισφορά του στη θεωρία για τη βαρύτητα και στην κβαντική φυσική είναι αξιοσημείωτη. Το περιοδικό Time το 1999 τον ονόμασε ‘Ο άνθρωπος του Αιώνα’ και στην ευρύτερη κουλτούρα το όνομα Einstein έγινε συνώνυμο με τη λέξη μεγαλοφυΐα. Στα πρώτα του χρόνια είχε προβλήματα ομιλίας και ως μαθητής ήταν ιδιαίτερα αντιδραστικός. Πολλά χρόνια αργότερα, του άρεσε να βγάζει έξω το ιστιοφόρο του τις ημέρες που δε είχε άνεμο, μονάχα για την πρόκληση του εγχειρήματος.