Νέο λύκειο - Αποστήθιση τέλος

Στόχος του Νέου Λυκείου είναι οι πολλαπλές επιλογές του μαθητή και το σχολείο ουσίας, με την αύξηση των ωρών παράδοσης. Σύμφωνα με την υφυπουργό Παιδείας, έμφαση θα δοθεί στην κριτική σκέψη και στην έρευνα εις βάθος

"Με το νέο Λύκειο που δημιουργεί το υπουργείο Παιδείας, θέλουμε τα παιδιά να έχουν θετική σκέψη κάτι που με το σημερινό λύκειο -που είναι λύκειο αποστήθισης- δεν γίνεται", δήλωσε η υφυπουργός Παιδείας.

Και συνέχισε: "Στόχος είναι οι πολλαπλές επιλογές του μαθητή και το σχολείο ουσίας, με την αύξηση των ωρών παράδοσης".

Σημείωσε μάλιστα πως "αν βάλουμε άλλη αντίληψη στο σχολείο, τότε δεν θα υπάρχει καμία παραπαιδεία. Είπε επίσης, πως οι αλλαγές θα ισχύσουν για αυτούς που θα πάνε την επόμενη σχολική χρονιά στην Α΄ Λυκείου".

Αλλαγές στο Λύκειο από τον Σεπτέμβριο

Μείωση του αριθμού των μαθημάτων, περισσότερες ώρες διδασκαλίας και καθιέρωση της επιστημονικής εργασίας προβλέπει, μεταξύ άλλων, το σχέδιο για το "Νέο Λύκειο" που παρουσίασε η υπουργός Παιδείας. Οι μαθητές που θα πάνε τον Σεπτέμβριο στην α΄τάξη λυκείου θα έχουν 7 βασικά μαθήματα, τα οποία θα είναι υποχρεωτικά και μεταξύ αυτών θα είναι η ελληνική γλώσσα, αλλά και η Ιστορία και τα Θρησκευτικά.

Στη δευτέρα τάξη λυκείου θα υπάρχουν δύο κατευθύνσεις, η θετική και η θεωρητική, ενώ στην τρίτη τάξη θα προστεθεί μία ακόμη κατεύθυνση που θα αφορά τα οικονομικά.

Όσον αφορά τις εξετάσεις για την εισαγωγή στα ΑΕΙ, αυτές θα διεξάγονται σε βασικό αριθμό μαθημάτων, ενώ τα Πανεπιστήμια θα έχουν σημαντικό λόγο και ρόλο για τους φοιτητές που θα εισάγουν στις σχολές τους.

Η υπουργός Παιδείας τόνισε ότι το νέο λύκειο θα πρέπει να αποκαταστήσει όχι μόνο τη σωστή και πλήρη λειτουργία του, πρέπει επίσης να αποκαταστήσει την ισορροπία στη ζωή των εφήβων.

Ένας σύγχρονος Γαλιλαίος από την Σκιάθο

Υπερσύγχρονο Αστεροσκοπείο δημιούργησε σε τριάντα μόλις τετραγωνικά ένας σύγχρονος Γαλιλαίος από την Σκιάθο, προκειμένου να παρατηρεί τα ουράνια σώματα, καταγράφοντας παράλληλα ευκρινώς, το στίγμα των καιρικών μεταβολών. Ο Νίκος Πασχάλης, ο οποίος είναι μέλος της Εταιρείας Αστρονομίας και Διαστήματος, με πολύ μεράκι και υπομονή, δημιούργησε το δικό του Αστεροσκοπείο στην περιοχή Ξάνεμος της Σκιάθου, εμπλουτίζοντάς το διαρκώς, με τον απαιτούμενο εξοπλισμό.

Στο εσωτερικό του μικρού κτίσματος υπάρχουν δύο υπολογιστές, κάμερες, δύο τηλεσκόπια, εκ των οποίων το ένα είναι διοπτρικό και το άλλο καταδιοπτρικό, καθώς και μετεωρολογικός σταθμός, ενώ τα δεδομένα που καταγράφονται, μεταφέρονται, ακολούθως, στο Αστεροσκοπείο Αθηνών.

Αφορμή για την ενασχόληση του κ. Πασχάλη με την Αστρονομία, αποτέλεσε η παρότρυνση του καπετάνιου πατέρα του Γιάννη, να παρατηρήσει τον έναστρο ουρανό από το κατάστρωμα ενός πλοίου. «Όταν ήμουν έξι περίπου ετών, ο πατέρας μου, μου έδειχνε τον ουρανό στην διάρκεια βραδινών δρομολογίων, στο πλοίο όπου ήταν καπετάνιος. Η συγκεκριμένη εικόνα με εντυπωσίασε και ήταν καθοριστική για την μετέπειτα δραστηριότητά μου» αναφέρει ο ίδιος, για να προσθέσει ότι «η πρώτη παρατήρηση του Κρόνου και της Σελήνης από ένα μικρό τηλεσκόπιο που μου αγόρασε ο πατέρας μου, με ώθησε ακόμη περισσότερο προς την συγκεκριμένη κατεύθυνση». Ο 30 χρονος Σκιαθίτης επιχειρηματίας είναι μέλος της Εταιρείας Αστρονομίας την τελευταία δεκαετία και όπως ομολογεί «γνώρισα την Εταιρεία Αστρονομίας διαβάζοντας το περιοδικό «Ουρανός» το οποίο αγόραζε ο θείος μου Πασχάλης Πασχάλης και έτσι αποφάσισα να εγγραφώ ως μέλος».

Η δημιουργία του Αστεροσκοπείου ξεκίνησε το 2003 και ολοκληρώθηκε ουσιαστικά τον περασμένο Μάρτιο, με την εφαρμογή της διαδικασίας αυτονομίας, που επιτρέπει στο σύστημα την δυνατότητα να λειτουργήσει ακόμη και σε μεγάλη απόσταση, από οποιοδήποτε σημείο της Ελλάδος. Το εντυπωσιακό με την κατασκευή, είναι η συρόμενη οροφή, που επιτρέπει στα δύο τηλεσκόπια να έχουν άμεση πρόσβαση στον έναστρο ουρανό. Το σύστημα λειτουργεί με σένσορες, οι οποίοι δίνουν την εντολή να ανοίξει η οροφή και να ξεκινήσει αυτόματα η διαδικασία καταγραφής των αστρονομικών δεδομένων, χωρίς να απαιτείται διαρκής ανθρώπινη παρουσία. «Όταν ασχοληθείς με την αστρονομία και την αστροφωτογραφία, σκέφτεσαι σοβαρά το ενδεχόμενο να δημιουργήσεις μια μόνιμη υποδομή, όπου θα τοποθετήσεις τα μηχανήματά σου, διότι ο εξοπλισμός είναι βαρύς. Κάπως έτσι ξεκίνησε η σκέψη δημιουργίας ενός χώρου με κυλιόμενη οροφή, όπου τοποθετήθηκαν σταδιακά κομπιούτερ, τηλεσκόπια και όλα τα συναφή» επισημαίνει ο κ. Πασχάλης, εξηγώντας τους λόγους που τον οδήγησαν στην συγκεκριμένη εντυπωσιακή, ομολογουμένως, κατασκευή.

Μετεωρολογικά δεδομένα

Το σύστημα του μετεωρολογικού σταθμού καταγράφει σε τακτά διαστήματα διάφορες ενδείξεις, όπως εξωτερική θερμοκρασία, υγρασία, βαρομετρική πίεση, άνεμος, διεύθυνση κλπ. Η ενημέρωση πραγματοποιείται αυτόματα ανά πέντε λεπτά και όπως υπογραμμίζει ο κ. Πασχάλης «παρότι δεν γίνεται πρόγνωση, διότι απαιτούνται άλλες μετρήσεις, εντούτοις, η βαρομετρική πίεση αποτελεί ένδειξη για τις καιρικές μεταβολές, διότι όσο πιο απότομη είναι η πτώση της, τόσο πιο γρήγορα επιδεινώνεται ο καιρός». Οι συγγενείς και οι φίλοι ζητούν, όπως είναι φυσικό, πληροφορίες για ενδεχόμενη μεταβολή του καιρού, γνωρίζοντας την αγάπη του Σκιαθίτη Αστρονόμου για το συγκεκριμένο αντικείμενο.

Όπως σημειώνει παράλληλα ο ίδιος «για να γίνει πρόβλεψη απαιτείται διαφορετικός εξοπλισμός. Στην προκειμένη περίπτωση έχω στην διάθεσή μου ένα λογισμικό, το οποίο δημιούργησε ένας Αμερικάνος μετεωρολόγος και καθηγητής, το οποίο συλλέγει τα δεδομένα του νησιού από χάρτες, και ραδιοβολίσεις στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας. Μέσω του συγκεκριμένου προγράμματος, μπορεί να εξαχθεί μια αρκετά καλή τριήμερη πρόβλεψη, αλλά για ερασιτεχνικό σκοπό» διευκρινίζει ο κ. Πασχάλης.

Διαδικτυακή συνεργασία

Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι υπάρχει ενδιαφέρον και από την πλευρά των μαθητών, οι οποίοι επιθυμούν να γνωρίσουν τα μυστήρια του σύμπαντος. Στη διάρκεια της περσινής χρονιάς, ειδικότερα, οι μαθητές σχολείων της Σκιάθου είχαν την δυνατότητα να επισκεφτούν το Αστεροσκοπείο, ενώ παράλληλα παρακολούθησαν το φαινόμενο της έκλειψης ηλίου στις 29 Μαρτίου 2006, με την βοήθεια δύο τηλεσκόπιων που τοποθετήθηκαν στην αυλή του σχολείου.

Πολύ ενδιαφέρουσα παράμετρος της δράσης που έχει αναπτύξει ο Νίκος Πασχάλης είναι η διαδικτυακή συνεργασία του με ομάδα Αμερικανών Αστρονόμων και η διερεύνηση των νέων δεδομένων που προκύπτουν. Το επίκεντρο της έρευνας είναι η ανίχνευση των σούπερ νόβα η αλλιώς «υπερκαινοφανών αστέρων» (τα οποία είναι αστέρια με πολύ μεγαλύτερη μάζα από το δικό μας Ηλιο, που δίνουν τέλος στη ζωή τους με μια βίαιη έκρηξη). Τα δεδομένα που προκύπτουν, βοηθούν τους επιστήμονες ανά τον κόσμο, να εξάγουν χρήσιμα συμπεράσματα σχετικά με την γένεση και την εξέλιξη του σύμπαντος.

Παρά τις αυξημένες επαγγελματικές του υποχρεώσεις, συνεχίζει με τον ίδιο πάντα ζήλο τις Αστρονομικές του δραστηριότητες και παράλληλα είναι εγγεγραμμένος στο Αγγλικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο, όπου παρακολουθεί μαθήματα Αστρονομίας. «Αν γύριζα τον χρόνο πίσω, ομολογεί ο ίδιος, θα ήθελα να ασχοληθώ επαγγελματικά με την Αστρονομία» και καταλήγει «η ενασχόληση με το συγκεκριμένο αντικείμενο είναι συναρπαστική και όταν γνωρίσεις την μαγεία του ουρανού, νιώθεις διαρκώς την ανάγκη να εμβαθύνεις ακόμη περισσότερο».

Το σύμπαν δεν είναι μόνο ένα

Δεν υπάρχει μόνο ένα, αλλά πάρα πολλά σύμπαντα, ίσως και μπροστά στη μύτη μας, χωρίς όμως να τα βλέπουμε, όπως επίσης δεν αντιλαμβανόμαστε ότι πιθανότατα ζούμε σε δέκα διαστάσεις, τονίζει ο Δημήτρης Νανόπουλος. Δεν αποκλείεται μάλιστα στο μέλλον να δημιουργούμε σύμπαντα στο εργαστήριο

Δεν πρόκειται για ευφυολογήματα κάποιου συγγραφέα επιστημονικής φαντασίας, αλλά για θεωρίες και υποθέσεις -με βάσιμες πιθανότητες να ανταποκρίνονται στην αλήθεια- ενός από τους πιο διάσημους Έλληνες επιστήμονες, του Δημήτρη Νανόπουλου, διακεκριμένου καθηγητή Φυσικής του πανεπιστημίου του Τέξας A&M (ΗΠΑ) και τακτικού μέλους της Ακαδημίας Αθηνών, ο οποίος μίλησε χθες βράδυ, στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, σχετικά με το πείραμα του Μεγάλου Επιταχυντή Αδρονίων του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Πυρηνικών Ερευνών (CERN) και την πειραματική διερεύνηση της ύπαρξης του Πολυσύμπαντος (multiverse).

Ο κ. Νανόπουλος παρουσίασε μερικές νέες επιστημονικές ιδέες που ανέπτυξε πρόσφατα με την ερευνητική ομάδα του στο αμερικανικό πανεπιστήμιο και οι οποίες δίνουν μια πολύ συγκεκριμένη μορφή στην έννοια του Πολυσύμπαντος.

Εκτιμά, με βάση μαθηματικές εξισώσεις, ότι είναι δυνατό να υπάρχουν δέκα εις την πεντακοσιοστή σύμπαντα (ο αριθμός 10 με εκθέτη τον αριθμό 500!), σύμφωνα με τη θεωρία της Υπερσυμμετρίας (SUSY) και των Υπερχορδών, η οποία προβλέπει ότι, εκτός από τις γνωστές τέσσερις "μεγάλες" διαστάσεις -τρεις του χώρου (μήκος, πλάτος, ύψος) και ο χρόνος- υπάρχουν ακόμα έξι ή επτά, που βρίσκονται "διπλωμένες" σε τρομερά μικρό χώρο, ανεβάζοντας σε 10 ή 11 τον συνολικό αριθμό των διαστάσεων. "Ζούμε σε δέκα διαστάσεις, αλλά δεν το αντιλαμβανόμαστε" είπε ο κ. Νανόπουλος.

Η θεωρία του πολυσύμπαντος ή των πολλών παράλληλων συμπάντων έχει διάφορες εκδοχές, μια από τις οποίες προωθεί σθεναρά ο κ. Νανόπουλος, ο οποίος αρχικά ήταν αντίθετος στην όλη ιδέα, αλλά στη συνέχεια την αποδέχτηκε και την επεξεργάστηκε.

Τόνισε όμως ότι μια τέτοια θεωρία έχει νόημα μόνο αν καταστεί δυνατό να αποδειχτεί πειραματικά και σε αυτό μπορεί να βοηθήσει ο επιταχυντής του CERN, για τον οποίο είπε ότι πλέον "δουλεύει ρολόι", αν και οι φυσικοί που αναλύουν τις συγκρούσεις των σωματιδίων, είναι αναγκασμένοι "να ψάχνουν ψύλλους στα άχυρα".

Το CERN πρέπει να πετύχει

Σε μια προηγούμενη ομιλία του στην Αθήνα, ο κ. Νανόπουλος είχε πάντως δηλώσει ότι αν τελικά τα πειράματα του CERN δεν φέρουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα, αποτυγχάνοντας να βρουν νέα σωματίδια και να επιβεβαιώσουν πειραματικά την υπερσυμμετρία, τότε "αυτό θα αποτελέσει ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα για τη Φυσική, θα προκαλέσει μια μεγάλη κρίση", καθώς θα σημαίνει, όπως είχε πει χαρακτηριστικά, ότι "πήραμε λάθος δρόμο".

Σύμφωνα με τον έλληνα φυσικό, κάθε επιμέρους σύμπαν (μεταξύ αυτών το δικό μας) μέσα σε αυτό το πολυσύμπαν μπορεί να έχει τους δικούς του ξεχωριστούς φυσικούς νόμους, που ισχύουν μόνο σε αυτό, ενώ στα άλλα σύμπαντα οι νόμοι που τα διέπουν, μπορεί να είναι αφάνταστα διαφορετικοί ή και σχετικά παρόμοιοι, έχουν όμως οπωσδήποτε ως κοινό παρονομαστή τη βαρύτητα. Το ένα σύμπαν "γεννάει" το άλλο, μέσα σε μια αέναη διαδικασία παραγωγής συμπάντων, η οποία, όπως είπε, καταργεί την έννοια της αρχής και του τέλους του χρόνου.

Ο κ. Νανόπουλος είπε ακόμα ότι τα άλλα σύμπαντα -τα χαρακτήρισε "φυσαλίδες της πραγματικότητας" που απαρτίζουν το πολυσύμπαν- είναι δυνατό να βρίσκονται πολύ κοντά μεταξύ τους (κυριολεκτικά δίπλα μας!), αλλά δεν μπορούν να επικοινωνήσουν. Δεν απέκλεισε όμως ότι είναι πιθανώς δυνατό να γίνει μετάβαση από το ένα σύμπαν στο άλλο. Με λίγη δόση χιούμορ, ανέφερε ότι "θα έπρεπε να παρακαλάμε να μην ξυπνήσουμε ένα πρωί και γίνει ξαφνική ολική μεταβολή, για παράδειγμα περάσουμε από ένα σύμπαν με τέσσερις ("μεγάλες") σε ένα άλλο με έξι διαστάσεις".

Όλα τα σύμπαντα με τους ιδιαίτερους νόμους τους προκύπτουν κατά βάση από μόνα τους (χωρίς την ανάγκη "νομοθέτη"), σαν μια "τοπική μετάλλαξη" του χώρου σε ένα προϋπάρχον σύμπαν. Μάλιστα, ο κ. Νανόπουλος δεν απέκλεισε ως σενάρια επιστημονικής φαντασίας τολμηρές υποθέσεις ότι κάποια σύμπαντα θα μπορούσαν π.χ. να αποτελούν δημιούργημα ενός "χάκερ" σε κάποιο άλλο σύμπαν. Επεσήμανε ότι, αν τελικά αποδειχτεί η θεωρία του πολυσύμπαντος, τότε "θα καταλαβαίνουμε τον μηχανισμό παραγωγής συμπάντων", οπότε, όπως είπε, όσο κι αν ακούγεται εξωφρενικό, "είναι πιθανό στο μέλλον να δημιουργηθεί ένα σύμπαν στο εργαστήριο" ("και δεν είμαι τρελός…", φρόντισε να διευκρινίσει!).

Ίδιο σύμπαν στο μέλλον...

Συνεχίζοντας να εκπλήσσει, ανέφερε ότι δεν αποκλείεται το σύμπαν που ζούμε τώρα, να δημιουργηθεί ξανά ακριβώς το ίδιο στο μέλλον, ενώ -με την ίδια λογική- το τωρινό σύμπαν μας θα μπορούσε να είναι το νιοστό από το παρελθόν, να έχει δηλαδή ήδη προϋπάρξει πολλές φορές.

Ο κ. Νανόπουλος κατέστησε, πάντως, σαφές ότι είναι νωρίς ακόμα για να επιβεβαιωθούν τέτοιες υποθέσεις, πρόσθεσε όμως ότι τελικά αποτελούν λογικές συνέπειες της ευρύτερης θεωρίας του πολυσύμπαντος, που θα έπρεπε κανείς να ακολουθήσει και να διερευνήσει.

Αναφερόμενος σε πρόσφατο δημοσίευμα του περιοδικού "Nature", που θεωρεί πιθανή την κατάρρευση της θεωρίας της υπερσυμμετρίας, επειδή τα μέχρι τώρα αποτελέσματα των πειραμάτων του CERN δεν την επιβεβαιώνουν, ο έλληνας φυσικός χαρακτήρισε υπερβολική και πρόωρη μια τέτοια εκτίμηση. "Πολύς θόρυβος για το τίποτε" είπε χαρακτηριστικά.

Τόνισε επίσης, ότι το σύμπαν που βλέπουμε (της ορατής ύλης) και το οποίο έχει ηλικία 13,7 δισεκατομμυρίων ετών, δεν είναι παρά το 4%, καθώς το υπόλοιπο είναι αόρατο, αποτελούμενο κατά 23% από "σκοτεινή ύλη" και 73% από "σκοτεινή ενέργεια".

Υπολογίζεται ότι μόνο στο δικό μας σύμπαν υπάρχουν περίπου 100 δισεκατομμύρια γαλαξίες και κάθε ένας από αυτούς έχει περίπου 100 δισεκατομμύρια ήλιους, γύρω από τους οποίους περιφέρεται ένας τεράστιος αριθμός πλανητών. Ο κ. Νανόπουλος είπε ακόμα ότι ο ήλιος κάποτε θα "σβήσει", όμως το σύμπαν μας, που συνεχώς διαστέλλεται, είναι "ανοιχτό", συνεπώς ποτέ δεν θα "πεθάνει", ενώ είναι πιθανό να κάνει "μετάβαση" σε ένα άλλο σύμπαν-φυσαλίδα.

"Δεν του καίγεται καρφάκι"

Ο κ. Νανόπουλος επιτέθηκε στους υπέρμαχους της "ανθρωπικής Αρχής" (που λένε ότι το σύμπαν είναι "κομμένο και ραμμένο" στα μέτρα των ανθρώπων), αντιτείνοντας ότι "δεν του καίγεται καρφάκι του σύμπαντος για εμάς", ενώ χαρακτήρισε τη θεωρία του πολυσύμπαντος "το τελευταίο καρφί στο φέρετρο της τελεολογίας". Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, διευκρίνισε ότι δεν έχει χάσει το νόημα της η αναζήτηση μιας "ενοποιημένης θεωρίας του παντός" στην Φυσική, όμως δεν θα αφορά παρά μια λύση μοναδική για το δικό μας σύμπαν και τίποτε περισσότερο.

Τέλος, απαντώντας σχετικά με τις φιλοσοφικές προεκτάσεις της θεωρίας του πολυσύμπαντος, είπε ότι παραπέμπει σε "ένα νέο Διαφωτισμό" που ανοίγει νέους δρόμους για την ανθρωπότητα.

Ακόμα, αρνήθηκε ότι υπάρχουν φραγμοί και όρια στις δυνατότητες του ανθρώπινου νου να συλλάβει την πραγματικότητα του σύμπαντος, εκτός από τα αναπόφευκτα ποσοτικά όρια στη συσσώρευση γνώσης στο μυαλό του ανθρώπου, όμως γι' αυτό, όπως είπε, υπάρχουν οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές ως συμπαραστάτες μας, ενώ στο μέλλον η σχέση τους με τους ανθρώπους θα μπορούσε να γίνει ακόμα πιο στενή.

Αρνήθηκε επίσης ότι συσσωρεύοντας ολοένα περισσότερες γνώσεις, οι άνθρωποι χάνουν τη σοφία τους, ενώ -σε κάπως πιο απαισιόδοξο τόνο- συμφώνησε με τις εκτιμήσεις άλλων επιστημόνων ότι η Γη αργά ή γρήγορα "δύσκολα θα αντέξει" στα προβλήματά της, γι' αυτό είναι ανάγκη να προετοιμαστεί η μετοίκηση της ανθρωπότητας σε άλλους πλανήτες.

Εκδρομή στη Χαλκίδα

Φωτογραφίες από την στάση στη Μαλακάσα για καρτ।
Δείτε τις ΕΔΩ

Ισημερίες και Ηλιοστάσια

Με την ευκαιρία της Εαρινής Ισημερίας , το Ευγενίδειο Ίδρυμα εξέδωσε το παρακάτω κείμενο του Διευθυντή του Πλανηταρίου κ. Διονύση Π. Σιμόπουλου επεξηγηματικό του φαινομένου των Ισημεριών και των Ηλιοστασίων.

Ο υπολογισμός του Έτους των 365,25 ημερών έγινε από την αρχαιότητα με την παρατήρηση της επίδρασης που έχει πάνω στην Γη η περιφορά της γύρω από τον Ήλιο, η επίδραση δηλαδή του κύκλου των εποχών! Είναι η επαναλαμβανόμενη παρέλαση της Άνοιξης, του Καλοκαιριού, του Φθινοπώρου και του Χειμώνα! Αν και η επανάληψη των εποχών βασίζεται στην κίνηση της Γης γύρω από τον Ήλιο, εμείς δεν αισθανόμαστε την κίνηση αυτή. Τη βλέπουμε όμως να αντικαθρεφτίζεται στον ουρανό όπου, παρόλο που ο Ήλιος είναι ακίνητος, εμάς μας φαίνεται ότι κινείται, από τη Δύση προς την Ανατολή, λόγω ακριβώς της κίνησης της Γης πάνω στην τροχιά της.

Κάθε μέρα η Γη βρίσκεται σε διαφορετική θέση από αυτήν που βρισκόταν την προηγουμένη. Έτσι από κάθε νέα θέση αντικρίζουμε τον Ήλιο από διαφορετική γωνία. Επειδή λοιπόν εμείς βλέπουμε τον Ήλιο από διαφορετική γωνία κάθε μέρα, μας φαίνεται ότι ο Ήλιος βρίσκεται μπροστά από διαφορετικά άστρα. Έτσι κάθε φορά που η Γη συμπληρώνει μία πλήρη περιφορά γύρω από τον Ήλιο, μας φαίνεται ότι ήταν ο Ήλιος αυτός που συμπλήρωσε έναν κύκλο γύρω από τη Γη, πάνω στην εκλειπτική. Η εκλειπτική δηλαδή δεν είναι τίποτε άλλο παρά η απεικόνιση, ή η προέκταση πάνω στην ουράνια σφαίρα, της γήινης τροχιάς γύρω από τον Ήλιο.

Αν παρατηρήσουμε την εκλειπτική και τη συγκρίνουμε με τον ουράνιο ισημερινό (την προέκταση δηλαδή του ισημερινού της Γης και την αποτύπωσή του πάνω στον ουράνιο θόλο) θα δούμε ότι οι δύο αυτοί κύκλοι δε συμπίπτουν, αλλά αντίθετα τέμνονται, σχηματίζοντας γωνία ίση με 23 μοίρες και 27 πρώτα λεπτά, λόγω της κλίσης που έχει ο άξονας της Γης σε σχέση με το επίπεδο που σχηματίζει η εκλειπτική. Η γωνία αυτή ονομάζεται "λόξωση της εκλειπτικής", και τα δύο σημεία στα οποία τέμνονται οι δύο κύκλοι ονομάζονται "ισημερινά σημεία".

Στο πρώτο σημείο ο ουράνιος ισημερινός τέμνει την εκλειπτική εκεί όπου ο Ήλιος βρίσκεται στις 20-21 Μαρτίου. Το σημείο αυτό ονομάζεται εαρινό ισημερινό σημείο, και από την ημέρα αυτή αρχίζει η Άνοιξη. Εκ διαμέτρου αντίθετα η τομή γίνεται όταν ο Ήλιος βρίσκεται στις 22-23 Σεπτεμβρίου. Το σημείο αυτό ονομάζεται φθινοπωρινό ισημερινό σημείο, και από την ημέρα αυτή αρχίζει το Φθινόπωρο. Και στις δύο αυτές ημέρες, η νύχτα είναι ίση με την ημέρα, δηλαδή επί 12 ώρες ο Ήλιος βρίσκεται πάνω από τον ορίζοντα και επί 12 ώρες βρίσκεται κάτω από τον ορίζοντα, έχουμε δηλαδή ίση-μέρα: ισημερία.

Από το εαρινό ισημερινό σημείο και μετά, ο Ήλιος φαίνεται να σκαρφαλώνει όλο και πιο πάνω στο βόρειο ημισφαίριο του ουρανού. Οι μέρες μεγαλώνουν, οι νύχτες μικραίνουν και ο καιρός γίνεται όλο και πιο θερμός. Περίπου τρεις μήνες αργότερα, στις 22 Ιουνίου, ο Ήλιος φτάνει στο βορειότερο σημείο της εκλειπτικής από το οποίο θα αρχίσει πλέον να κατέρχεται, «τρεπόμενος» και πάλι προς τον ισημερινό. Το σημείο αυτό, στις 22 Ιουνίου, ονομάζεται θερινό τροπικό σημείο ή απλά θερινή τροπή, επειδή ο Ήλιος τρέπεται και πάλι προς τον ισημερινό, και από την ημέρα αυτή αρχίζει το καλοκαίρι. Επειδή μάλιστα για μερικές ημέρες πριν και μετά τη θερινή τροπή ο ήλιος φαίνεται να αργοστέκεται πάνω στην εκλειπτική σαν να είναι έτοιμος να σταματήσει, το θερινό τροπικό σημείο ονομάζεται επίσης και θερινό ηλιοστάσιο.

Μετά τη θερινή τροπή, ο Ήλιος συνεχίζει να κατεβαίνει προς το Νότο, και στις 23 Σεπτεμβρίου φτάνει στο φθινοπωρινό ισημερινό σημείο, οπότε, όπως και στο εαρινό ισημερινό σημείο, έχουμε ίση μέρα και νύχτα: ισημερία. Αλλά η κάθοδος του Ήλιου συνεχίζεται, μέχρις ότου, στις 22 Δεκεμβρίου, φτάνει στο νοτιότερο σημείο της τροχιάς του που ονομάζεται χειμερινό τροπικό σημείο, ή απλά χειμερινή τροπή ή χειμερινό ηλιοστάσιο. Από την ημέρα αυτή αρχίζει ο Χειμώνας. Αλλά από κει κι έπειτα ο Ήλιος σταματάει να κατέρχεται και ξαναρχίζει και πάλι να σκαρφαλώνει, κάθε μέρα όλο και πιο ψηλά.

Φυσικά σήμερα εμείς γνωρίζουμε ότι αιτία των εποχών του έτους είναι η κλίση των 23 1/2 μοιρών που έχει ο άξονας της Γης σε σχέση με το επίπεδο της τροχιάς της γύρω από τον Ήλιο. Πράγμα που αντικαθρεφτίζεται όπως είπαμε στον ουράνιο θόλο, με αποτέλεσμα η εκλειπτική να τέμνει τον ουράνιο ισημερινό με την ίδια γωνία των περίπου 23 1/2 μοιρών. Έτσι στη διάρκεια του Χειμώνα, οι ακτίνες του Ήλιου πέφτουν πάνω στο βόρειο ημισφαίριο της Γης με πλάγιο τρόπο, ενώ συμβαίνει το αντίθετο στο νότιο ημισφαίριο οπότε εκεί έχουν Καλοκαίρι. Στη διάρκεια της Άνοιξης ο Ήλιος βρίσκεται ακριβώς πάνω από τον ισημερινό της Γης, οπότε και τα δύο ημισφαίρια παίρνουν με τον ίδιο τρόπο της ζωογόνες ακτίνες του Ήλιου.

Στη διάρκεια του Καλοκαιριού ο Ήλιος ευνοεί το βόρειο ημισφαίριο, οι ακτίνες του πέφτουν πάνω μας περισσότερο κάθετα, και ενώ εμείς έχουμε Καλοκαίρι, στο νότιο ημισφαίριο έχουν Χειμώνα. Τέλος, το Φθινόπωρο, ο Ήλιος βρίσκεται και πάλι πάνω από το γήινο ισημερινό, με ισομερή κατανομή της θερμότητας και στα δύο ημισφαίρια. Ανακεφαλαιώνοντας λοιπόν, μπορούμε να πούμε ότι η περιφορά της Γης γύρω από τον Ήλιο, και η κλίση των 23 1/2 μοιρών του άξονά της, είναι η αιτία της κυκλικής εναλλαγής των εποχών.

Οι εποχικές αυτές αλλαγές είχαν για τους αρχαίους τεράστια σημασία, ιδιαίτερα μάλιστα μετά την εμφάνιση της γεωργίας πριν από 10.000 περίπου χρόνια. Γι' αυτό, και επειδή η σπορά, η συγκομιδή και οι άλλες γεωργικές ασχολίες εξαρτιόνταν από τις αλλαγές των εποχών, η διάρκεια ενός ηλιακού έτους έπρεπε να μετρηθεί επακριβώς. Δεν είναι λοιπόν καθόλου παράξενο που ο Ήλιος λατρεύτηκε από τους αρχαίους σαν θεός, μια που γι' αυτούς ο Ήλιος ήταν ο δημιουργός των εποχών του έτους και του κύκλου των φαινομένων και των εναλλαγών που σχετίζονται με αυτές: από τη σπορά ως τη βλάστηση και από την ανθοφορία ως τη συγκομιδή. Οι Αιγύπτιοι τον ονόμασαν Ρα, Ατόν, ή Όσιρη, οι Βαβυλώνιοι τον αποκαλούσαν Σαμάχ, Βάαλ, Μαρδούκ ή Νεργκάλ, οι Ινδοί Βράχμα και Βισνού και οι Πέρσες Μίθρα. Για τους αρχαίους Έλληνες, κατά περιστάσεις, ήταν ο Δίας ή ο Πλούτων, ο Βάκχος, ο Διόνυσος, ή ο Φοίβος Απόλλων.

Ανεξάρτητα όμως από την ονομασία που του δόθηκε, όλοι ανεξαιρέτως οι λαοί καθιέρωσαν προς τιμή του Ήλιου, περίφημες και πολλές γιορτές, ιδιαίτερα στις περιόδους των εναλλαγών από τη μια εποχή στην άλλη. Οι μεγαλύτερες από τις γιορτές αυτές γίνονταν σε όλες τις χώρες και τις φυλές στην εποχή του χειμερινού ηλιοστάσιου, στις 25 Δεκεμβρίου. Ήταν η γιορτή της γέννησης του Ήλιου, και όχι αδικαιολόγητα. Γιατί όσο ο χειμώνας πλησίαζε και ο Ήλιος του μεσημεριού φαινόταν όλο και πιο χαμηλά στον ορίζοντα, τόσο και οι μέρες μίκραιναν και το κρύο αύξανε. Ήταν η σκληρή εποχή για τον άνθρωπο με τις πολύ μικρές ημέρες και τις ατέλειωτες νύχτες. Οι φροντίδες πολλαπλασιάζονταν, οι ανησυχίες αυξάνονταν και ένα αόριστο συναίσθημα φόβου καταλάμβανε τον αρχαίο άνθρωπο με τα ανύπαρκτα σχεδόν αμυντικά του μέσα και τις περιορισμένες πηγές διατροφής.

Γι' αυτό αναπέμπονταν προσευχές και ιερές παρακλήσεις, ανάβονταν φωτιές και προσφέρονταν θυσίες προς το θεό Ήλιο για να μη χαθεί οριστικά από τον ορίζοντα. Και πράγματι: μετά από μικρό δισταγμό ο θεός….ενέδιδε! Στο κατώτατο σημείο του, στον αστερισμό του Αιγόκερου, στις πύλες του Ήλιου όπως τον ονόμαζαν οι Χαλδαίοι, "άλλαζε" απόφαση, άρχιζε να σκαρφαλώνει και πάλι προς τα πάνω, και οι μέρες μεγάλωναν. Μια νέα τάξη πραγμάτων θα έμπαινε και πάλι, ωραία όπως και στα προηγούμενα χρόνια, οπότε η Γη θα ανθοφορούσε ξανά χάρη στις ζωογόνες ακτίνες του Ήλιου. Δεν είναι λοιπόν καθόλου παράξενο το γεγονός ότι οι αρχαίοι λαοί γιόρταζαν ιδιαίτερα τις μέρες αυτές του χειμερινού ηλιοστασίου. Και αυτή την παράδοση των αρχαίων λαών συνέχισαν οι Έλληνες με τα Κρόνια, και ιδιαίτερα οι Ρωμαίοι με τα Σατουρνάλια και τα Βρουμάλια και την κεντρική γιορτή της 25ης Δεκεμβρίου "Dies Natalis Invicti", δηλαδή την "Ημέρα της Γέννησης του Αήττητου θεού Ήλιου".

Τις χειμωνιάτικες μέρες η φαινόμενη ημερήσια τροχιά του Ήλιου στον ουρανό βρίσκεται χαμηλά στον ορίζοντα. Οι μέρες είναι μικρές και οι νύχτες μεγάλες. Την άνοιξη ο Ήλιος ακολουθεί ψηλότερη τροχιά, και οι μέρες είναι ίσες σχεδόν με τις νύχτες. Το καλοκαίρι ο Ήλιος φτάνει στο ψηλότερο σημείο της βόρειας φαινόμενης τροχιάς του: οι μέρες είναι μεγάλες και οι νύχτες μικρές. Το φθινόπωρο, τέλος, η τροχιά του Ήλιου αρχίζει να ξανακατεβαίνει προς τον ορίζοντα όλο και πιο πολύ, με ίσες μέρες και νύχτες. Και ο κύκλος των εποχών τελειώνει με τον Ήλιο και πάλι στο χειμερινό ηλιοστάσιο.

του Διονύση Π. Σιμόπουλου, Διευθυντή του Πλανηταρίου

Οι συνέπειες του μεγα-σεισμού στη Γη

Πόσο σημαντικές ήταν οι επιπτώσεις της σεισμικής δόνησης στη θέση του άξονα της Γης και τη διάρκεια της ημέρας; Πέρα από τις μεγάλες τοπικές καταστροφές που οφείλονταν στη σεισμική δόνηση και το παλιρροϊκό κύμα, τα ειδησεογραφικά πρακτορεία μετέδωσαν ότι ο πρόσφατος σεισμός της Ιαπωνίας είχε και άλλες, παγκόσμιες, συνέπειες: άλλαξε τη θέση του άξονα της Γης και τη διάρκεια της ημέρας. Πόσο σημαντικά ήταν άραγε αυτά τα φαινόμενα; Η απάντηση είναι μάλλον απογοητευτική, για όσους αγαπούν τις «συγκλονιστικές» ειδήσεις: τα φαινόμενα αυτά δεν είναι ούτε καν μετρήσιμα!

Η σύνδεση του σεισμού της Ιαπωνίας με τη διεύθυνση του άξονα περιστροφής της Γης και με τον ρυθμό περιστροφής της συνδέεται στενά με τον φυσικό νόμο διατήρησης της στροφορμής. Πολλοί θα θυμούνται από τη Φυσική του σχολείου ότι, αν σε ένα σώμα δεν ασκούνται εξωτερικές δυνάμεις, μερικές ποσότητες του σώματος αυτού διατηρούνται αμετάβλητες. Μία από τις ποσότητες αυτές είναι η ενέργεια και μια άλλη η στροφορμή. Η τελευταία εξαρτάται από τη μάζα και την ταχύτητα περιστροφής του σώματος με έναν όχι και τόσο απλό, στο επίπεδο της στοιχειώδους περιγραφής, τύπο. Οταν όμως το σώμα είναι συμμετρικό, όπως π.χ. μια ομογενής σφαίρα, ο τύπος απλοποιείται σημαντικά, ώστε να μπορεί να τον καταλάβει και ο πλέον αμύητος στη Φυσική. Αν παραστήσω τη στροφορμή της σφαίρας με J και την ταχύτητα περιστροφής της γύρω από μια διάμετρό της με ω, τότε η στροφορμή δίνεται από τη σχέση J = (2/5) Χ M Χ R2 Χ ω, όπου M είναι η μάζα της σφαίρας και R η ακτίνα της.

Στα πρότυπα της πιρουέτας

Από τον απλό αυτόν τύπο αντιλαμβάνεται κανείς ότι, αν με κάποιον τρόπο αλλάξει η ακτίνα της σφαίρας χωρίς να αλλάξει η μάζα της, τότε θα πρέπει να αλλάξει και η ταχύτητα περιστροφής της έτσι ώστε το γινόμενο R2 Χ ω να παραμένει σταθερό. Αν, για παράδειγμα, η ακτίνα αυξηθεί, τότε η ταχύτητα περιστροφής θα μειωθεί και, αντίστροφα, αν η ακτίνα μειωθεί, η ταχύτητα περιστροφής θα αυξηθεί. Στην περίπτωση που η σφαίρα δεν είναι ομογενής, και ακόμη περισσότερο αν το σώμα δεν είναι ούτε καν σφαίρα, ο παραπάνω τύπος γίνεται πιο πολύπλοκος, και εξαρτάται από τον συγκεκριμένο τρόπο με τον οποίο η μάζα του σώματος είναι κατανεμημένη στις διάφορες περιοχές του. Ετσι, όταν αλλάζει η κατανομή της μάζας, είναι δυνατό να αλλάξει τόσο η ταχύτητα περιστροφής όσο και ο ίδιος ο άξονας της περιστροφής. Ενα «κλασικό» παράδειγμα, που οι περισσότεροι από εμάς έχουμε δει, είναι η αλλαγή της ταχύτητας περιστροφής ενός παγοδρόμου, όταν αυτός κινεί τα χέρια του. Στην αρχή περιστρέφεται με τα χέρια τεντωμένα και κάποια στιγμή, ξαφνικά, τα κλείνει. Τότε αλλάζει η κατανομή της μάζας (θα μπορούσε κανείς να πει ότι ελαττώνεται η ακτίνα της ισοδύναμης σφαίρας) και, για να παραμείνει σταθερή η στροφορμή, αυξάνει η ταχύτητα περιστροφής.

Κάτι παρόμοιο συνέβη και με τον σεισμό της Ιαπωνίας. Με τη βοήθεια των μοντέλων, που συνδέουν το μέγεθος του σεισμού με τις γεωφυσικές μεταβολές, διαπιστώθηκε ότι έξω από τις ανατολικές ακτές της Ιαπωνίας έσπασε ο στερεός φλοιός της Γης σε μήκος εκατοντάδων χιλιομέτρων και το ένα τμήμα του φλοιού «γλίστρησε» κάτω από το άλλο, σε μήκος της τάξης των 10 μέτρων. Η ίδια η Ιαπωνία θα πρέπει να μετακινήθηκε κατά 2,5 μέτρα περίπου, γεγονός που αναμένεται να επιβεβαιωθεί με γεωδαιτικές μετρήσεις από δίκτυα GPS. Οι μετακινήσεις αυτές αναδιάταξαν την κατανομή της μάζας της Γης, με αποτέλεσμα να μεταβληθεί τόσο η θέση του άξονα περιστροφής της όσο και η ταχύτητα περιστροφής της, από την οποία εξαρτάται η διάρκεια της ημέρας.

Τί σημαίνουν τα 10 εκατοστά

Από τα υπάρχοντα γεωλογικά μοντέλα προκύπτει ότι η θέση του άξονα της Γης στον Βόρειο Πόλο θα πρέπει να μετακινήθηκε κατά 10 εκατοστά και η διάρκεια της ημέρας να μίκρυνε κατά 1,8 εκατομμυριοστά του δευτερολέπτου. Θα πρέπει όμως να γίνει σαφές ότι αυτοί οι αριθμοί προκύπτουν από θεωρητικά μοντέλα και όχι από μετρήσεις, επειδή οι μεταβολές που προκάλεσε ο σεισμός είναι πολύ μικρότερες από αντίστοιχες μεταβολές που οφείλονται σε άλλα φυσικά φαινόμενα, όπως π.χ. είναι η κίνηση ενός παγόβουνου από τα βόρεια πλάτη προς τον ισημερινό. Για την αλλαγή του άξονα αρκεί να αναφερθεί ότι, μόνο κατά τη διάρκεια του έτους 2008, η θέση του Βόρειου Πόλου μετακινήθηκε, από τέτοιου είδους φυσικές αιτίες, κατά 12 περίπου μέτρα. Για δε τη διάρκεια της ημέρας αρκεί να αναφερθεί ότι αυξάνεται, κατά μέσον όρο, κατά δύο περίπου χιλιοστά του δευτερολέπτου τον χρόνο, αλλά με πολύ ακανόνιστο τρόπο. Ετσι η μεταβολή του 1,8 εκατομμυριοστού του δευτερολέπτου που προβλέπει το μοντέλο δεν είναι δυνατό να μετρηθεί, αφού είναι χίλιες φορές μικρότερη από τις μεταβολές που οφείλονται στα υπόλοιπα φυσικά αίτια.

*Ο Χάρης Βάρβογλης είναι καθηγητής του Τμήματος Φυσικής του ΑΠΘ.

Θρησκείες υπό εξαφάνιση

Μελετητές εκφράζουν την εκτίμηση πως οι θρησκείες τείνουν να εξαφανιστούν σε εννέα χώρες, ενώ στα στοιχεία της έρευνας που διενήργησαν αποτυπώνεται σταδιακή αύξηση του αριθμού των άθεων.

Βάσει των στοιχείων που προέκυψαν από το μαθηματικό μοντέλο που χρησιμοποίησαν οι ερευνητές, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι θρησκείες θα "πεθάνουν" σε αυτές τις εννέα χώρες (Αυστραλία, Αυστρία, Τσεχική Δημοκρατία, Καναδάς, Φινλανδία, Ιρλανδία, Ολλανδία, Νέα Ζηλανδία και Ελβετία).

Σε έναν μεγάλο αριθμό σύγχρονων κοσμικών δημοκρατιών υπάρχει μία τάση να αυτοπροσδιορίζονται οι άνθρωποι ως μη συνδεδεμένοι με τη θρησκεία.

Το ποσοστό αυτό, όπως σημείωσε ο Richard Wiener, είναι στο 40% στην Ολλανδία, ενώ το υψηλότερο, 60%, παρατηρήθηκε στην Τσεχική Δημοκρατία.

Ο Daniel Abrams, ένας από τους ερευνητές, είχε εφαρμόσει το 2003 ένα παρόμοιο σύστημα μέτρησης για να θέσει μία αριθμητική βάση πίσω από τη μείωση των λιγότερο ομιλούμενων γλωσσών του κόσμου.

"Μπορεί για παράδειγμα να υπάρχει μεγαλύτερη χρήση των ισπανικών έναντι της "νεκρής" γλώσσας quechuan στο Περού. Αντίστοιχα υπάρχει και η δυνατότητα να αποτελεί κάποιος μέλος μίας θρησκείας ή όχι", σημείωσε ο Richard Wiener.

"Ο Θεός είχε σύζυγο"

Εντύπωση έχει προκαλέσει η απόφαση του BBC να επιλέξει την ελληνικής καταγωγής Δρ Φραντσέσκα Σταυρακοπούλου, άθεη θεολόγο να παρουσιάσει την primetime εκπομπή "The Bible's Buried Secrets".

Η Φ. Σταυρακοπούλου σοκάρει με τις απόψεις της τους βαθιά θρησκευόμενους αφού υποστηρίζει ότι ο Θεός είχε σύζυγο και ότι οι σεξιστές μελετητές συκοφάντησαν άδικα την Εύα.

Στην εν λόγω εκπομπή η θεολόγος ισχυρίζεται ότι δεν ευθύνεται η Εύα για τη πτώση του ανθρώπου και πως δεν ήταν αυτή η πρώτη γυναίκα στο κόσμο αφού η ιστορία του Κήπου της Εδέμ δεν ανήκει στο πρώτο βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης.

"Μη ξεχνάτε ότι οι βιβλικοί συγγραφείς είναι άνδρες και ο κόσμος μας είναι ανδροκρατούμενος", τόνισε προσθέτοντας ότι οι γυναίκες ήταν πολίτες δεύτερης κατηγορίας, θεωρούνταν ιδιοκτησία.

Όπως σημειώνει η ιδέα ότι ο Θεός είχε μια γυναίκα βασίζεται σε βιβλικά κείμενα που αναφέρονται στην "Ασερά". Σύμφωνα με τον Δρ Σταυρακοπούλου, Ασερά ήταν το όνομα μιας θεάς της γονιμότητας σε εδάφη που καλύπτονται σήμερα από τη σύγχρονη Συρία, και ήταν κατά το ήμισυ της "θείο ταίρι" με τον Θεό.

Η ελληνικής καταγωγής θεολόγος δηλώνει άθεη με έναν ευρύ σεβασμό για τη θρησκεία όχι μόνο τις αρχαίες θρησκείες αλλά και στις σύγχρονες.

"Μελετώντας τη Βίβλο, βλέπω αυτό που κάνω ως ακαδημαϊκός, και ως ακαδημαϊκός νομίζω πως η πίστη πρέπει να μένει έξω από πόρτα" δήλωσε.

"Γνωρίζω ότι υπάρχουν ορισμένοι που θεωρούν ότι είναι δύσκολο να καταλάβουν γιατί ένας άθεος θα μπορούσε ενδεχομένως να ενδιαφέρεται για την Αγία Γραφή, και νομίζω ότι αυτό προκαλεί τεράστια κακό σε μια μοναδική συλλογή από αρχαία κείμενα. Η Αγία Γραφή είναι ένα έργο της θρησκευτικής και κοινωνικής λογοτεχνίας που έχει τεράστιο αντίκτυπο στη δυτική κουλτούρα, και για το λόγο αυτό είναι σημαντικό να γίνονται προγράμματα όπως αυτά".

Και συνεχίζει: "Υπάρχουν ακόμα μελετητές σήμερα που ισχυρίζονται ότι η Αγία Γραφή έπρεπε να είναι πρωτογενές σημείο αναφοράς μας για την κατανόηση του παρελθόντος. Διαφωνώ πλήρως. Δεν νομίζω ότι μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τη Βίβλο ως μια αξιόπιστη ιστορική πηγή", τόνισε.

Μεταξύ άλλων, η κα Σταυρακοπούλου ανέφερε ότι έχει αντιμετωπίσει πολλάκις τον σεξισμό στον χώρο όπου επέλεξε να εισχωρήσει.

"Οι περισσότεροι μελετητές της Βίβλου είναι μεσήλικες, γενειοφόροι άνδρες", ανέφερε λέγοντας πως "είναι εύλογο ότι υπάρχει ένα ποσό σεξισμού και ως μια νεαρή γυναίκα στο χώρο, έπρεπε να αναπτύξω τους δικούς μου τρόπους για να το αντιμετωπίσω".

Ο Δρ Σταυρακοπούλου είναι λέκτορας στην Εβραϊκή Βίβλο στο Πανεπιστήμιο του Έξετερ, και απέκτησε διδακτορικό στη Θεολογία από την Οξφόρδη. Γεννημένη στο Λονδίνο με μητέρα Αγγλίδα και Έλληνα πατέρα, δεν πιστεύει στο Θεό όπως λέει.

Σημειώνεται ότι το BBC προκαλεί συχνά την αντίδραση του κοινού καθώς τις θρησκευτικές παραγωγές τις επιμελείται ο μουσουλμανικής καταγωγής Aaqil Ahmed, ο διορισμός του οποίου προκάλεσε τις έντονες αντιδράσεις των τηλεθεατών οι οποίοι πίστευαν ότι ο ρόλος δεν θα έπρεπε να είχε δοθεί σε ένα μουσουλμάνο.

Νέο Λύκειο: Αναμορφωμένη ύλη και τρόπος διδασκαλίας

Το υπουργείο Παιδείας, σε μια προσπάθεια να τραβήξει το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης από τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν με τις συνενώσεις των σχολείων, προχωρεί τις επόμενες ημέρες στη δημοσιοποίηση του σχεδίου αναμόρφωσης των λυκείων.

Το νέο λύκειο θα είναι προσαρμοσμένο και στο σύστημα εισαγωγής στα πανεπιστήμια, που θα αντικαταστήσει τις πανελλαδικές από το 2014. Στο νέο λύκειο αλλάζουν ριζικά όλα: από τα μαθήματα μέχρι τον τρόπο διδασκαλίας. Προηγουμένως όμως, το υπουργείο θα γνωστοποιήσει τα αποτελέσματα έρευνας της κοινής γνώμης που διενήργησε, θέλοντας έτσι να στηρίξει τις αλλαγές, ως απαίτηση μαθητών, γονέων και εκπαιδευτικών, όπως άλλωστε έχει κάνει στο πρόσφατο παρελθόν και για άλλα θέματα.

Σύμφωνα με πληροφορίες, οι αλλαγές θα αρχίσουν από την πρώτη λυκείου και θα συνεχίσουν στις επόμενες δύο τάξεις, που θα είναι και οι καθοριστικές, αφού ο μαθητής θα προετοιμάζεται για το νέο σύστημα εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.

Το σχέδιο της Θάλειας Δραγώνα, που είχε ως «αχίλλειο πτέρνα» την κατάταξη της Ιστορίας στα προαιρετικά μαθήματα, έχει εγκαταλειφτεί στο μεγαλύτερο βαθμό. Η φιλοσοφία του νέου συστήματος στηρίζεται στα βασικά μαθήματα και τα επιλογής. Τα βασικά και υποχρεωτικά μαθήματα θα είναι τα μισά από ό,τι είναι σήμερα (δεν θα ξεπερνούν τα πέντε και με λιγότερη ύλη). Σ' αυτά εντάσσονται τόσο η Ιστορία όσο και τα Θρησκευτικά, καθώς το υπουργείο Παιδείας δεν τόλμησε να έρθει σε αντιπαράθεση με την Εκκλησία που απαίτησε σε όλους τους τόνους την ένταξη των Θρησκευτικών στην ομάδα των υποχρεωτικών μαθημάτων.

Οπως είπε στην «Κ.Ε.» στέλεχος του υπουργείου Παιδείας, «το θέμα είναι τι είδους Θρησκευτικά και με ποιο τρόπο θα διδάσκονται τα παιδιά, γιατί δεν έχει νόημα να μαθαίνει, για παράδειγμα, τι είδους άμφια φοράει ο παπάς, αλλά έχει σημασία να γνωρίσει το βαθύτερο νόημα της χριστιανικής θρησκείας».

Τα μαθήματα επιλογής θα κατατάσσονται σε ομάδες, τις οποίες θα επιλέγουν οι μαθητές. Για παράδειγμα, μια ομάδα θα είναι τα φιλολογικά, μία άλλη τα καλλιτεχνικά, μια άλλη τα οικονομικά κ.ο.κ. Στους μαθητές θα επιτραπεί μεγάλη ευελιξία στην επιλογή αυτών των μαθημάτων, αφού δεν θα υπάρχουν στεγανά.

Βασική καινοτομία του νέου συστήματος θα είναι καθιέρωση ενός νέου μαθήματος με τον τίτλο: «Σχέδιο έρευνας» που θα έχει ως αντικείμενο να διδάσκει τους μαθητές πώς να ερευνούν. Ομάδες μαθητών θα αναλαμβάνουν από κοινού την εκπόνηση μιας ερευνητικής εργασίας, που θα τους ανατίθεται από τους καθηγητές και η οποία θα αφορά, για παράδειγμα, το περιβάλλον ή τον πολιτισμό. Οι μαθητές πρέπει να αναζητήσουν πληροφορίες, να τις ξεχωρίσουν, να τις αναλύσουν και να τις συνθέσουν, έτσι ώστε να αναπτύσσεται η κριτική ικανότητά τους. Παράλληλα, η αλληλεπίδραση μεταξύ τους θα αναπτύξει την ικανότητα συνεργασίας με άλλες ομάδες. Δεν αποκλείεται όμως και η ανάληψη από κάθε έναν μαθητή μιας ερευνητικής εργασίας.

Για να επιτύχει αυτή η μέθοδος, που ήδη εφαρμόζεται σε πολλές χώρες στο εξωτερικό, οι καθηγητές θα πρέπει να δουλέψουν διαθεματικά. Δηλαδή, για παράδειγμα, όταν θα διδάσκουν τους μαθητές στη Χημεία για το νερό, δεν θα περιορίζονται σ' αυτό, αλλά, σε συνεργασία με εκπαιδευτικούς άλλων ειδικοτήτων, θα τους διδάσκουν για τη χρήση του νερού στη βιολογία, ακόμη και στη δημώδη ποίηση και λογοτεχνία.

Στο μάθημα της έρευνας δίδεται ιδιαίτερη βαρύτητα και γι' αυτό η βαθμολογία που θα παίρνουν οι μαθητές θα συνυπολογίζεται στην εισαγωγή για τα πανεπιστήμια. Η πληροφορική στο λύκειο θα είναι πλέον «εργαλείο», παρά τις αντιδράσεις που έχουν ήδη προκληθεί από τους καθηγητές της Πληροφορικής, οι οποίοι ζητούν να ενταχθεί το μάθημα στο «πακέτο» των υποχρεωτικών. Το σχέδιο όμως του υπουργείου βασίζεται στη «λογική» ότι ήδη ο μαθητής έχει διδαχθεί το μάθημα στο γυμνάσιο και πλέον χρησιμοποιεί τις γνώσεις που έχει αποκτήσει, για να εργαστεί πάνω σε νέα αντικείμενα.

Το νέο λύκειο είναι προσαρμοσμένο έτσι ώστε να εξυπηρετεί και το σύστημα εισαγωγής για τα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ, που θα αντικαταστήσει τις πανελλαδικές εξετάσεις από το 2014. Σύμφωνα με πληροφορίες, δεν θα δοθούν στη δημοσιότητα τώρα λεπτομέρειες του νέου συστήματος, αλλά οι βασικές αρχές του.

Οριστικά αποφασίστηκε ότι τα πανελλαδικώς εξεταζόμενα μαθήματα θα είναι τέσσερα, από έξι που είναι σήμερα, μέσα στα οποία θα εντάσσεται και ένα επιλογής. Τα πανεπιστήμια θα είναι εκείνα που θα καθορίζουν συντελεστές βαρύτητας, ενώ από την πρώτη τάξη του λυκείου θα υπάρχει ατομικός φάκελος του κάθε μαθητή που θα τον ακολουθεί ως την αποφοίτησή του και θα καταγράφεται σ' αυτόν η πρόοδός του.

Το σχέδιο αυτό του νέου λυκείου, στο οποίο φαίνεται να καταλήγει το υπουργείο Παιδείας, φαίνεται να κοστίζει φτηνότερα, απ' ό,τι αυτό που είχε εισηγηθεί η ομάδας της Θάλειας Δραγώνα, με τις 26 επιλογές μαθημάτων που προϋπέθεταν πολύ περισσότερους καθηγητές, υποδομές, εργαστήρια κ.λπ.

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 20/3/2011

Πρόταση για σινεμά - Wasted Youth

Καλοκαίρι στην Αθήνα. Ο καύσωνας χτυπάει την πόλη. Ένας έφηβος skateboarder ξεκινά για μία συνηθισμένη μέρα με τους φίλους του. Ένας μεσήλικας προσπαθεί σκληρά για την επιβίωση της οικογένειάς του, με μία δουλειά την οποία απεχθάνεται και με έναν επικείμενο νευρικό κλονισμό.

Πρόκειται για ένα πορτρέτο της Αθήνας.

Μία ταινία για μία πόλη και μία κοινωνία που βρίσκονται σε κρίση.

Wasted Youth (2011) Δραματική 98' Eλληνική ταινία σε σκηνοθεσία Αργύρη Παπαδημητρόπουλου, Γιαν Φόγκελ με τους: Χάρη Μάρκου, Ιερώνυμο Καλετσάνο, Αρθούρο Κιβίλιοφ


Η ταινία επιλέχθηκε να ανοίξει την 40η διοργάνωση του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ρότερνταμ.

Το κορυφαίο Ευρωπαϊκό Φεστιβάλ στον πρωτοποριακό κινηματογράφο, επέλεξε το Wasted Youth, όχι μόνο για το Διαγωνιστικό του Τμήμα, στο οποίο φιλοξενεί πρώτες ή δεύτερες ταινίες σκηνοθετών (διαγωνίζονται για έναν από τους τρεις Τίγρεις, ύψους 15.000 ευρώ), αλλά και για την επίσημη πρεμιέρα του.

Τους λόγους εξηγεί ο Διευθυντής του Φεστιβάλ, Ρούτγκερ Γουόλφσον: «Το Wasted Youth σε πείθει από το πρώτο μέχρι το τελευταίο λεπτό. Σαν ένας βίαιος (ακατέργαστος) οδηγός της Αθήνας του σήμερα, αλλά και μέσα από τους δύο πρωταγωνιστικούς ρόλους, η ψυχολογία και τα προβλήματα των οποίων είναι τελείως αληθινά. Η ταινία σκιαγραφεί με διακριτικό τρόπο τη σχέση ανάμεσα στους πολίτες και τις αρχές, ανάμεσα στις ατομικές ελευθερίες και την οικονομική πραγματικότητα. Το Wasted Youth, χωρίς εύκολους εντυπωσιασμούς, κρατά το ενδιαφέρον του κοινού σε όλη τη διάρκεια αυτού του σύγχρονου, συναρπαστικού δράματος.»

Σκηνοθετικό σημείωμα

«Υπάρχουν κάποιες ταινίες που γίνονται με την αίσθηση του επείγοντος. Ανήκουν σε αυτή την ειδική κατηγορία που πρέπει να γίνουν ή ΤΩΡΑ ή ΠΟΤΕ. Το Wasted Youth είναι σίγουρα μία από αυτές.

Όταν αποφασίσαμε να κάνουμε το Wasted Youth, δεν είχαμε ακριβώς ένα συγκεκριμένο σχέδιο. Στην πραγματικότητα, δεν είχαμε καν σενάριο - μόνο πέντε σελίδες από μία ιστορία την οποία μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε για τα γυρίσματα. Το μόνο που ξέραμε ήταν ότι θέλαμε να δουλέψουμε μαζί και, το κυριότερο, ότι θέλαμε να κάνουμε μία ταινία για αυτή την ιστορία ΑΜΕΣΑ.

Η ταινία στην πραγματικότητα είναι ένα πορτρέτο μία πόλης που βρίσκεται στα πρόθυρα νευρικού κλονισμού. Ταυτόχρονα, πρόκειται για μία ταινία για την πραγματική υπόσταση της εφηβείας, τη ζωντάνια της και την ενέργεια που σιγοκαίει μέσα της. Αλλά μία ιστορία για έναν έφηβο στην Αθήνα είναι, δυστυχώς, επίσης μία ιστορία για μία νέα γενιά που παλεύει να κάνει ό,τι κάνουν οι νέοι άνθρωποι, μη γνωρίζοντας ότι το μέλλον τους μπορεί να χαραμιστεί - και, μερικές φορές, κυριολεκτικά χαραμίζεται...»

Αργύρης Παπαδημητρόπουλος
Jan Vogel

Πως ξεκινάς ένα καυγά

Κάποια Χριστούγεννα αγόρασα στην πεθερά μου για δώρο έναν τάφο σε ένα ωραίο νεκροταφείο. Τον επόμενο χρόνο δεν της αγόρασα δώρο. Όταν με ρώτησε γιατί, της είπα: - Ε, μα δεν χρησιμοποίησες ακόμα το δώρο που σου έκανα πέρσι! Και έτσι άρχισε ο καυγάς...

Η γυναίκα μου και εγώ βλέπαμε το Ποιός Θέλει Να Γίνει Εκατομμυριούχος, ξαπλωμένοι στο κρεβάτι μας.
Γύρισα και τη την ρωτάω:
- Θέλεις να κάνουμε σεξ;
- Όχι, απαντά η γυναίκα μου.
- Είναι αυτή η τελική σου απάντηση;
- Ναι.
- Τότε θα ήθελα να πάρω το τηλέφωνο...
Και έτσι άρχισε ο καυγάς...

Βγήκαμε με την γυναίκα μου για φαγητό. Ο σερβιτόρος, για κάποιο λόγο, πήρε πρώτα την δική μου παραγγελία. - Θα πάρω την μοσχαρίσια μπριζόλα. Λίγο ψημένη, να έχει μέσα αίμα. - Δεν ανησυχείτε για την τρελή αγελάδα; - Μπα, μπορεί να παραγγείλει μόνη της... Και έτσι άρχισε ο καυγάς...

Η γυναίκα μου και εγώ είχαμε πάει στην συνάντηση των παλιών συμμαθητών του σχολείου της. Η γυναίκα μου κοίταζε έναν μεθυσμένο να πίνει μόνος του στο διπλανό τραπέζι.
- Τον ξέρεις; την ρώτησα.
- Ναι. Τα είχαμε παλιά. Έμαθα ότι άρχισε το ποτό μόλις χωρίσαμε και δεν τον έχει δει κανείς ξεμέθυστο από τότε.
- Θεέ μου, είπα. Ποιός θα μπορούσε να φανταστεί ότι ο εορτασμός θα κράταγε τόσα χρόνια;
Και έτσι άρχισε ο καυγάς...

Όταν χάλασε το μηχάνημα κουρέματος του γκαζόν η γυναίκα μου άρχισε να μου ζητάω να το φτιάξω. Γυρίζοντας μια μέρα από την δουλειά είδα ότι η γυναίκα μου είχε έναν έξυπνο τρόπο να μου δείξει την αναγκαιότητα για επισκευή. Ήταν ξαπλωμένη στο γκαζόν και έκοβε το γρασίδι με ένα ψαλίδι νυχιών. Την κοίταζα σιωπηλός για λίγο και μετά μπήκα στο σπίτι και της έφερα μια οδοντόβουρτσα και της είπα: "Όταν τελειώσεις με το γρασίδι μπορείς να σκουπίσεις και την είσοδο." Οι γιατροί λένε ότι θα ξαναπερπατήσω, αλλά πάντα θα κουτσαίνω λίγο.
Και έτσι άρχισε ο καυγάς...


Η γυναίκα μου κάθισε δίπλα μου όπως έκανα ζάπινγκ.
- Τί έχει στην τηλεόραση; με ρώτησε.
- Σκόνη.
Και έτσι άρχισε ο καυγάς...


Το Σάββατο πρωί σηκώθηκα νωρίς, ντύθηκα ήσυχα, έφτιαξα το πρωινό μου και πήγα στο γκαράζ. Έδεσα την βάρκα στο φορτηγάκι, και έκανα να βγώ από γκαράζ όταν διαπίστωσα ότι έβρεχε καταρρακτωδώς. Πήγα πίσω στο σπίτι, ξεντύθηκα ήσυχα και ξαναξάπλωσα στο κρεβάτι. Αγκάλιασα την γυναίκα μου, τώρα με διαφορετικές προσδοκίες από την μέρα, και της ψιθύρισα: - Έξω βρέχει καταρρακτωδώς! Και η γυναίκα μου απάντησε: - Και το πιστεύεις ότι ο άνδρας μου είναι έξω με αυτόν τον καιρό; Και έτσι άρχισε ο καυγάς...


Όταν ήταν να πάρω σύνταξη πήγα στο ΙΚΑ.
Η γυναίκα στο γκισέ μου ζήτησε την ταυτότητά μου για να δει την ηλικία μου.
Έψαξα στις τσέπες μου, και διαπίστωσα ότι είχα ξεχάσει το πορτοφόλι μου στο σπίτι.
Το είπα στην υπάλληλο και είπα ότι θα ξαναπέρναγα αργότερα.
Η υπάλληλος μου λέει:
- Ξεκούμπωσε το πουκάμισό σου.
Ξεκούμπωσα το πουκάμισο και φάνηκαν οι λευκές τρίχες στο στήθος μου.
Η υπάλληλος είπε:
- Σίγουρα είστε σε ηλικία για σύνταξη, και προώθησε την αίτησή μου.
Όταν γύρισα σπίτι είπα την ιστορία στην γυναίκα μου.
Μου είπε:
- Έπρεπε να είχες κατεβάσει το παντελόνι σου. Θα έπαιρνες και επίδομα αναπηρίας...
Και έτσι άρχισε ο καυγάς...


Η γυναίκα μου στεκόνταν γυμνή μπροστά στον καθρέφτη και μου λέει: - Αισθάνομαι χάλια. Δείχνω γριά, χοντρή και άσχημη. Πές μου κάτι θετικό. Και της απάντησα: - Η όρασή σου όμως είναι τέλεια... Και έτσι άρχισε ο καυγάς...

Graphic Novel - Κόμικ. Ποιος σκότωσε τον κύριο Χ;

Όταν διαβάζεις ένα τέτοιο τίτλο ετοιμάζεσαι για ένα βαθύ σκοτεινό μυστήριο, με δολοφονίες και έξυπνους ντετέκτιβ. Και έχεις πέσει διάνα – γιατί εδώ που τα λέμε με αυτό τον τίτλο δε νομίζω να περιμένεις τρυφερή ιστοριούλα με ζωάκια. Αν και δεν είναι και ακριβώς αυτό που νομίζεις.

Βλέπεις, ο κύριος Χ είναι γνωστός μαθηματικός και βρίσκεται νεκρός σε συνέδριο μαθηματικών. Ύποπτοι είναι γνωστοί μαθηματικοί από όλο τον κόσμο και που όλοι έχουν λόγο να θέλουν τον κύριο Χ νεκρό. Ωραία, έχουμε κίνητρο και η αστυνομία παρεμβαίνει, μαζεύει τους υπόπτους μαθηματικούς και τους ζητά να δηλώσουν πού βρίσκονταν την ώρα του φόνου. Εύκολη δουλίτσα, σωστά; Υπογράφουν μια δήλωση με το πού ήταν ακριβώς και καθάρισες. Μόνο που οι μαθηματικοί είναι εντελώς, μα εντελώς τρελοί. Αντί, λοιπόν, να υπογράψουν ήσυχα και ωραία τη δήλωσή τους σαν άνθρωποι, αποφάσισαν να δώσουν την ακριβή θέση τους μέσα από μαθηματικούς τύπους!

Εμείς σαν αναγνώστες καλούμαστε να λύσουμε τα μαθηματικά προβλήματα για να μπορέσουμε να δούμε αν κάθε ένας από τους υπόπτους είναι ο δολοφόνος. Και γιατί μας υποβάλλει σε αυτό το κυνήγι απαντήσεων ο συγγραφέας; Γιατί είναι καθηγητής μαθηματικών και βρήκε τον πιο απίθανο τρόπο να πείσει τους μαθητές του ότι τα μαθηματικά είναι μια απίθανη επιστήμη. Με το έργο αυτό κέρδισε το 3ο Πανευρωπαϊκό Βραβείο για τέτοιου είδους εργασίες.

Υπάρχουν αλάνθαστοι δολοφόνοι;
Μπορεί κανείς να διαπράξει το τέλειο έγκλημα;
Το 1900 στο Παρίσι, σε ένα από τα σπουδαιότερα συνέδρια των μαθηματικών, δολοφονείται ο φημισμένος Καθηγητής Χ. Οι κορυφαίοι μαθηματικοί όλων των εποχών θεωρούνται ύποπτοι.
Ποιος, τελικά, σκότωσε τον Καθηγητή Χ;
Θα αποκαλυφθεί η αλήθεια;
Θοδωρής Ανδριόπουλος - Εικονογράφηση: Θανάσης Γκιόκας
Graphic Novel - Κόμικ
ΣΕΛΙΔΕΣ: 176
Βραβευμένο με το 3ο Βραβείο στο 6ο Πανευρωπαϊκό Forum Πρωτοπόρων Καθηγητών του Προγράμματος Συνεργάτες στη μάθηση της εταιρείας Microsoft.
Ξεφυλλίστε δείγμα του βιβλίο στο:
http://www.ellinoekdotiki.gr/displayITM2.asp?ITMID=1243&LANG=GR

Η ιστορία είναι πολύ ενδιαφέρουσα. Δεν είναι τόσο η πλοκή του ίδιου του ανεξιχνίαστου θανάτου αλλά το γεγονός ότι ο κ. Ανδριόπουλος καταφέρνει να κάνει μια επισκόπηση των πιο σημαντικών μαθηματικών της ανθρωπότητας και της ιστορίας των θεωριών που άλλαξαν τον τρόπο που σκεφτόμαστε. Γιατί, κακά τα ψέματα, τα μαθηματικά δεν είναι ένα εκνευριστικό μάθημα, ένας πονοκέφαλος ή μια σειρά από ακατανόητες διαδικασίες. Είναι φιλοσοφία.

Εξαιρετικό δωράκι για παιδιά από Γ’ Γυμνασίου και πάνω. Για παιδιά Λυκείου, δηλαδή, που και τις ασκήσεις θα μπορούν να λύσουν και θα ευχαριστηθούν και τις πίσω σελίδες με την ιστορία καθενός από τους υπόπτους .

Ε, και για όσους τα μαθηματικά τους είναι του Λυκείου.

Ο τρόμος της Σελήνης

Για παλίρροιες, τυφώνες ακόμα και πτώση μετοχών προειδοποιούν οι καταστροφολόγοι σε όλο τον κόσμο. Αιτία, η θέση του φεγγαριού στις 19 Μαρτίου. Η τροχιά του θα το φέρει σε πολύ κοντινή απόσταση με τη Γη

Στις 19 Μαρτίου, οπότε και θα έχουμε την Πανσέληνο του μήνα, το φεγγάρι αναμένεται να βρεθεί σε πολύ κοντινή απόσταση από τη γη. Σε παρόμοια θέση είχε ξαναβρεθεί το 1993.

Το φαινόμενο αυτό όπως και να'χει, σίγουρα αποτελεί ευκαιρία για αρκετούς να απαθανατίσουν τη σελήνη, η οποία θα λάμπει όσο ποτέ.

Η Σελήνη αναμένεται να βρεθεί μόλις 356.577 χλμ μακριά από τη Γη κάτι που κάνει αρκετές Κασσάνδρες να προειδοποιούν για επικίνδυνα καιρικά φαινόμενα, σεισμούς, εκρήξεις ηφαιστείων, παλίρροιες, ακόμα και πτώση μετοχών.

Πάντως οι επιστήμονες δεν φαίνεται να πείθονται για αυτές τις εικασίες χαρακτηρίζοντάς τες απλά αστειότητες.

Όταν η τροχιά του φεγγαριού το φέρνει στο κοντινότερο σημείο απόστασης με τη γη, ονομάζεται περίγειο. Έτσι, το περίγειο του Μαρτίου είναι το χαμηλότερο που έχει σημειωθεί τον τελευταίο αιώνα, του οποίου ο μέσος όρος είναι τα 384.400 χιλιόμετρα.

Ειδικότερα, μερικοί αστρονόμοι ανησυχούν ότι η επίσκεψη της σελήνης θα διαταράξει το κλίμα της Γης.

"Δεν θα γίνουν ούτε σεισμοί ούτε καταποντισμοί εκτός και είναι να γίνουν", τονίζει ωστόσο ο Πιτ Γουίλερ του Διεθνούς Κέντρου Ραδιοαστρονομίας οπότε δε χρειάζεται να βιαστούμε να κρυφτούμε στα καταφύγιά μας.

"Η Γη θα έχει πολύ χαμηλά αλλά και πολύ υψηλά παλιρροϊκά κύματα απ' ότι συνήθως την ώρα του φαινομένου αλλά δεν υπάρχει τίποτε ανησυχητικό", τόνισε.

Τα χίλια πρόσωπα του ποδοσφαίρου

Το γήπεδο

Μπηκατε ποτε σας σε ενα αδειο γηπεδο?Καντε τον κοπο.Σταθειτε στη μεση του αγωνιστικου χωρου και αφουγκραστειτε.Δεν υπαρχει τιποτα πιο γεματο απο ενα αδειο γηπεδο.Δεν υπαρχει τιποτα πιο θορυβωδες απο τις κερκιδες χωρις κανενα θεατη.

Στο Γουεμπλει αντηχουν ακομα οι πανηγυρισμοι απο το Παγκοσμιο Κυπελλο του '66,που κερδισε η Αγγλια,αλλα,αν ακουσει κανεις πιο προσεκτικα,μπορει να ακουσει τους θρηνους του '53,οταν οι Ουγγροι κατατροπωσαν την αγγλικη ομαδα.Το Εσταδιο Σεντεναριο του Μοντεβιδεο αποπνεει ακομα τη νοσταλγια για τις δοξες του ποδοσφαιρου της Ουρουγουαης.Το Μαρακανα κλαιει ακομα την βραζιλιανικη ηττα στο Παγκοσμιο Κυπελλο του '50.Στο μπομπονερα του Μπουενος Αιρες ηχουν ακομα τα τυμπανα εδω και μισο αιωνα τωρα.Απο τα βαθη του σταδιου Αζτεκα αναδυεται ακομα η ηχω των τελετουργικων υμνων του αρχαιου μεξικανικου παιχνιδιου της μπαλας.Το τσιμεντο του Καμπ Νοου στη Βαρκελωνη μιλαει καταλανικα,και οι κερκιδες του Σαν Μαμες στο Μπιλμπαο μιλανε στην εουσκερα.Στο μιλανο το φαντασμα του Τζιουζεπε Μεατσα βαζει ακομα γκολ που προκαλουν παραληρημα στο σταδιο το οποιο φερει το ονομα του.Ο τελικος του Παγκοσμιου Κυπελλου του '74,που κερδισε η Γερμανια,παιζεται ακομα νυχθημερον στο Ολυμπιακο Σταδιο του Μοναχου.Το σταδιο του βασιλια Φαχντ στη Σαουδικη Αραβια εχει θεωρειο απο μαρμαρο και χρυσαφι,και οι κερκιδες εχουν χαλια,αλλα ουτε μνημη εχει,ουτε κατι αξιολογο για να διηγηθει.

Ο οπαδός

Μια φορα την εβδομαδα ο οπαδος το σκαει απο το σπιτι του και πηγαινει στο γηπεδο.

Ανεμιζουν οι σημαιες,ηχουν οι ροκανες,τα πυροτεχνηματα και τα ταμπουρλα,βρεχει κορδελες και ψιλοκομμενο χαρτι.Σε αυτον τον ιερο τοπο η μοναδικη θρησκεια που δεν εχει αθεους επιδεικνυει τις θεοτητες της.Μολονοτι ο οπαδος μπορει να παρακολουθησει το θαυμα με μεγαλυτερη ανεση απο την τηλεοραση,προτιμαει την περιπλανηση προς αυτον τον τοπο προσκυνηματος,οπου θα δει τους αγγελους του να αγωνιζονται με σαρκα και οστα εναντια στους δαιμονες που εχουν βαρδια.

Εδω ο οπαδος κουναει το μαντηλι του,καταπινει το σαλιο του,γκλουπ,καταπινει φαρμακι,μασαει το σκουφο του,ψιθυριζει προσευχες και καταρες,και ξαφνικα γδερνει τον λαιμο του σε μια επευφημια και πηδαει σαν τον ψυλλο,αγκαλιαζοντας τον αγνωστο που φωναζει γκολ διπλα του.Οσο διαρκει αυτη η ειδωλολατρικη τελετουργια,ο οπαδος δεν ειναι ενας αλλα πολλοι.Μαζι με χιλιαδες αλλους πιστους συμμεριζεται την πεποιθηση οτι ειμαστε οι καλυτεροι,οτι ολοι οι διαιτητες ειναι πουλημενοι,ολοι οι αντιπαλοι υπουλοι.

Σπανια ο οπαδος θα πει:Αποψε παιζει η ομαδα μου.Συνηθως λεει:Αποψε παιζουμε εμεις.Ο δωδεκατος αυτος παικτης γνωριζει καλα οτι αυτος ειναι που φυσαει τους ανεμους του παθους που σηκωνουν την μπαλλα οταν αυτη κοιμαται,οπως οι αλλοι εντεκα παικτες γνωριζουν καλα οτι αγωνας χωρις οπαδους ειναι σαν να χορευεις χωρις μουσικη.

Οταν τελειωνει ο αγωνας,ο οπαδος,που δεν εχει κουνηθει απο τις κερκιδες,γιορταζει την νικη του:τους σκισαμε,τους ριξαμε στ'αυτια η θρηνει την ηττα του:παλι μας την εφεραν,παλιοκερατα διαιτητη.Τοτε ο ηλιος πεφτει και ο οπαδος φευγει.Στο γηπεδο που αδειαζει πεφτουν σκιες.Στις τσιμεντενιες κερκιδες,ενω σβηνουν τα φωτα και οι φωνες,καινε μερικες μικρες εστιες φωτιας εδω και εκει.Το γηπεδο μενει μονο του,και ο οπαδος επιστρεφει και αυτος στην μοναξια του,αυτος που υπηρξε εμεις.Ο οπαδος απομακρυνεται,διαλυεται,χανεται και η Κυριακη γινεται μελαγχολικη.

Το γκολ

Το γκολ ειναι ο οργασμος του ποδοσφαιρου.Και οπως ακριβως και ο οργασμος,το γκολ ειναι ολοενα πιο σπανιο στη συγχρονη ζωη.

Πριν μισο αιωνα ηταν σπανιο να τελειωσει ενα παιχνιδι χωρις γκολ:0-0,δυο ανοιχτα στοματα,δυο χασμουρητα.Τωρα οι εντεκα ποδοσφαιριστες περνανε ολο τον αγωνα κρεμασμενοι απο το οριζοντιο δοκαρι,προσπαθωντας να αποτρεψουν το γκολ,χωρις ομως να τους μενει χρονος για να το επιτυχουν.

Ο ενθουσιασμος που προκαλειται καθε φορα που η ασπρη μπαλα τρανταζει τα διχτυα μπορει να φαινεται μυστηριο η τρελα,αλλα πρεπει να λαβει κανεις υποψη του οτι το θαυμα κραταει λιγο.Τα γκολ,ακομα και αν ειναι ενα γκολακι,γινεται παντα γκοοοοοοοοολ στο στομα των ραδιοφωνικων αναμεταδοτων,ενα ντο βγαλμενο απο τα στηθη,ικανο να αφησει τον Καρουζο μουγκο για παντα,και το πληθος παραληρει,και το γηπεδο ξεχναει οτι ειναι απο τσιμεντο,ξεκολλαει απο τη γη και απογειωνεται.

ΤΑ ΧΙΛΙΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΤΟΥ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟΥ - ΕΝΤΟΥΑΡΝΤΟ ΓΚΑΛΕΑΝΟ

Ο Εντουάρντο Γκαλεάνο, μεγάλος συγγραφέας της Ουρουγουάης αλλά και της Λατινικής Αμερικής, γνωστός στην Ελλάδα από τα βιβλία του «Μέρες και νύχτες αγάπης και πολέμου», «Μνήμες φωτιάς» και «Τα πρόσωπα και οι μάσκες» (όλα από τις εκδόσεις Εξάντας), δηλώνει φανατικός οπαδός του ποδοσφαίρου και μέσα από τις σελίδες των βιβλίων του σκιαγραφείται με έντονα χρώματα η ιστορία του ποδοσφαίρου και η πεμπτουσία της λατινοαμερικανικής ψυχής.

Google Art Project - Πανοραμική περιήγηση σε όλα τα μουσεία του κόσμου

H Google έκανε τα αποκαλυπτήρια του Art Project, μίας μοναδικής συνεργασίας με ορισμένα από τα πλέον φημισμένα μουσεία τέχνης του κόσμου με σκοπό να δώσει τη δυνατότητα στον κόσμο να ανακαλύψει και να δει περισσότερα από χίλια έργα τέχνης στο Διαδίκτυο με εξαιρετική λεπτομέρεια.

Για τους τελευταίους 18 μήνες, η Google έχει εργαστεί σε 17 μουσεία τέχνης. Το αποτέλεσμα αυτής της συνεργασίας, το οποίο μπορεί κάποιος να εξερευνήσει στο googleart συμπεριλαμβάνει τη συγκέντρωση ορισμένων από τις εξαιρετικά υψηλής ανάλυσης φωτογραφίες διασήμων έργων τέχνης, καθώς και την αντιπαραβολή περισσότερων από χιλίων άλλων εικόνων σε ένα σημείο. Επιπλέον, η εφαρμογή περιλαμβάνει τη δυνατότητα πανοραμικής περιήγησης σε συγκεκριμένες γκαλερί χρησιμοποιώντας την τεχνολογία Street View εσωτερικού χώρου.

Με αυτό το μοναδικό πρόγραμμα, ο καθένας, οπουδήποτε και αν βρίσκεται, θα έχει τη δυνατότητα να μάθει για την ιστορία αλλά και τους καλλιτέχνες οι οποίοι βρίσκονται πίσω από ένα τεράστιο αριθμό έργων τέχνης με το κλικ ενός ποντικιού.

Κάθε ένα από τα μουσεία έχουν συνεργαστεί εκτενώς με την Google παρέχοντας εμπειρογνωμοσύνη και καθοδήγηση σε κάθε βήμα του έργου, από την επιλογή των συλλογών που θα παρουσιαστούν έως την παροχή συμβουλών για την καλύτερη γωνία λήψης των φωτογραφιών αλλά και το είδος της πληροφορίας που θα συνοδεύει το έργο τέχνης.

Το εύρος των έργων τέχνης που περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα της Google είναι τεράστιο και περιλαμβάνει έργα από τη Γέννηση της Αφροδίτης του Botticelli έως και το No Woman, No Cry του Chris Ofili, τα μεταϊμπρεσιονιστικά έργα βυζαντινής εικονογραφίας του Cezanne, τις οροφές των Βερσαλλιών, ναούς της αρχαίας Αιγύπτου, τη συλλογή Whistlers αλλά και έργα του Rembrandt ανά την υφήλιο. Συνολικά, έχουν συμπεριληφθεί 486 καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο.

Βασικά χαρακτηριστικά - Εξερεύνηση των μουσείων με την τεχνολογία Street View:

Χρησιμοποιώντας το χαρακτηριστικό αυτό, οι επισκέπτες μπορούν να κινούνται μέσα στην γκαλερί εικονικά στο www. googleartproject. com, επιλέγοντας έργα τέχνης που τους ενδιαφέρουν και κάνοντας κλικ για να ανακαλύψουν περισσότερα ή απολαμβάνοντας τις εικόνες υψηλής ανάλυσης όταν αυτές είναι διαθέσιμες.

Το πλαίσιο πληροφοριών επιτρέπει στους ανθρώπους να διαβάζουν περισσότερα για ένα έργο τέχνης, να βρουν και άλλα έργα του ίδιου καλλιτέχνη αλλά και να δουν σχετικά video στο YouTube.

Ένα ειδικά σχεδιασμένο όχημα του Street View τράβηξε φωτογραφίες 360 μοιρών του εσωτερικού επιλεγμένων γκαλερί, οι οποίες στη συνέχεια ενώθηκαν, επιτρέποντας την αρμονική περιήγηση σε περισσότερα από 385 δωμάτια μέσα στα μουσεία. Το εσωτερικό των γκαλερί μπορεί επίσης να εξερευνηθεί από το Street View in Google Maps.

Χαρακτηριστικό ιδιαίτερα υψηλής ανάλυσης στα έργα τέχνης:

Κάθε ένα από τα 17 μουσεία, επέλεξαν από ένα έργο για να φωτογραφηθεί σε εξαιρετική λεπτομέρεια με τη χρήση τεχνολογίας φωτογραφίας super high resolution ή «gigapixel». Κάθε τέτοια εικόνα περιέχει περίπου 7 δισ. pixels, επιτρέποντας στον θεατή να μελετήσει τις λεπτομέρειες της πινελιάς αλλά και την πατίνα πέρα από τις δυνατότητες του γυμνού οφθαλμού. Λεπτομέρειες που είναι δύσκολο να δει κανείς όπως το μικροσκοπικό χαρτί με τους λατινικού στίχους στο έργο του Hans Holbein του Νεότερου The Merchant Georg Gisze. ή οι άνθρωποι πίσω από το δέντρο στο έργο του Ivanov The Apparition of Christ to the People.

Επιπλέον, τα μουσεία παρείχαν φωτογραφίες για μία συλλογή η οποία περιλαμβάνει περισσότερα από 1.000 έργα τέχνης. Η ανάλυση αυτών των εικόνων, σε συνδυασμό με ένα ειδικά κατασκευασμένο zoom viewer, επιτρέπει στους λάτρεις των έργων τέχνης να ανακαλύψουν μικροσκοπικές πτυχές των έργων τις οποίες μπορεί να μην είχαν ποτέ δει από κοντά, όπως τους ανθρώπους στον ποταμό στο έργο του El Greco View of Toledo ή τις μεμονωμένες κουκίδες στο Grandcamp, Evening του Seurat.

Δημιουργείστε τη δική σας συλλογή:

η λειτουργία «Create your own collection» επιτρέπει στους χρήστες να σώσουν συγκεκριμένες οπτικές οποιουδήποτε από τα 1000 έργα τέχνης και να χτίσουν τη δική τους προσωποπική συλλογή. Σχόλια μπορούν να προστεθούν σε κάθε πίνακα και όλη τη συλλογή μπορούν να τη μοιραστούν με τους φίλους και την οικογένειά τους. Είναι ένα ιδανικό εργαλείο για μαθητές ή ομάδες που δουλέψουν σε ομαδικές εργασίες ή συλλογές.

Ο Nelson Mattos, VP Engineering της Google δήλωσε σχετικά με το νέο πρόγραμμα: «τα τελευταία 20 χρόνια ο κόσμος της τέχνης έχει μετατραπεί και εκδημοκρατιστεί. Είμαστε ενθουσιασμένοι που είχαμε τη δυνατότητα να συνεργαστούμε με κορυφαία μουσεία σε πολλές χώρες, προσφέροντάς τους υπηρεσίες τεχνολογίας αιχμής. Ελπίζουμε ότι αυτό θα αποτελέσει έμπνευση για ακόμη περισσότερους ανθρώπους να μπουν και να εξερευνήσουν την τέχνη σε νέα επίπεδα λεπτομέρειας».

Ο Amit Sood, Head του συγκεκριμένου έργου της Google δήλωσε: «Αυτή η πρωτοβουλία ξεκίνησε από μία ομάδα Googlers με πάθος για να κάνουν την τέχνη προσβάσιμη στο διαδίκτυο. Μαζί με τους συνεργάτες μας στα μουσεία ανά τον κόσμο έχουμε δημιουργήσει κάτι το οποίο ελπίζουμε να είναι ένα συναρπαστικό εργαλείο στα χέρια όσων αγαπούν την τέχνη, μαθητών αλλά και όσων επισκέπτονται μουσεία έστω και περιστασιακά, εμπνέοντάς τους να επισκεφτούν το πραγματικό μουσείο μία μέρα».

Μουσεία:

Alte Nationalgalerie, Βερολίνο, Γερμανία

Freer Gallery of Art, Smithsonian, Ουάσινγκτον DC, Η.Π.Α.

The Frick Collection, Νέα Υόρκη, Η.Π.Α

Gemδldegalerie, Βερολίνο, Γερμανία

The Metropolitan Museum of Art, Νέα Υόρκη, Η.Π.Α

MoMA, Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης, Νέα Υόρκη, Η.Π.Α

Μουσείο Reina Sofia, Μαδρίτη, Ισπανία

Μουσείο Thyssen - Bornemisza, Μαδρίτη, Ισπανία

Μουσείο Kampa, Πράγα, Τσεχία

National Gallery, Λονδίνο, Ηνωμένο Βασίλειο

Βερσαλλίες, Γαλλία

Rijksmuseum, Άμστερνταμ, Ολλανδία

Μουσείο Ερμιτάζ, Αγ. Πετρούπολη, Ρωσία

State Tretyakov Gallery, Μόσχα, Ρωσία

Tate, Λονδίνο, Ηνωμένο Βασίλειο

Uffizi, Φλωρεντία, Ιταλία

Μουσείο Van Gogh, Άμστερνταμ, Ολλανδία

Ιστορία του καρναβαλιού

Οι αποκριάτικες ψυχαγωγικές εκδηλώσεις, που δεν έχουν απολύτως καμιά σχέση με το χριστιανικό πνεύμα και το χριστιανικό εορτολόγιο, έχουν πανάρχαιες τις ρίζες τους και ο χριστιανισμός όχι μόνο δεν τις εξάλειψε αλλά τις ανέχτηκε και τις άφησε να προσαρμοστούν με το εορτολόγιό του. Κι επειδή γινόταν στο τέλος του χειμώνα με τις αρχές της άνοιξης, καθιερώθηκαν να γίνονται την Αποκριά. Η αρχή των αποκριάτικων αυτών εκδηλώσεων, όπως και σήμερα συμβαίνει με τη αναβίωση των εθίμων, γινόταν αισθητή την "Τσικνοπέμπτη". Αυτή την ημέρα και ο πιο φτωχός έπρεπε να "τσικνώσει τη γωνιά του" αφού κάτι θα έβρισκε να ψήσει στη φωτιά και η τσίκνα, η κνίσα δηλαδή, θα μοσχοβολούσε το σπίτι κι όλη τη γειτονιά.

Βασικό χαρακτηριστικό είναι το τρικούβερτο γλέντι. Συγγενείς και φίλοι τρώνε όλοι μαζί, πίνουν, τραγουδούν, χορεύουν και γλεντούν στα σπίτια τους, στα κέντρα διασκέδασης, στους οργανωμένους χορούς, στο καρναβάλι και στους φανούς. Το κύριο γνώρισμα στις εκδηλώσεις αυτές είναι οι μεταμφιέσεις. Οι μεταμφιεσμένοι έχουν διάφορα ονόματα, αλλά το κοινότερο που έχει επικρατήσει είναι "Μασκαράδες" και "Καρναβάλια".

Προέλευση καρναβαλιών

Οι μεταμφιέσεις επικρατούσαν από τα παλιά χρόνια, όχι μόνο στο Βυζάντιο, που η Αποκριά έπαιρνε πάνδημο χαρακτήρα, αλλά και σε όλη την Ευρώπη και σε άλλους λαούς. Το καρναβάλι θεωρείται σήμερα υπερεθνική γιορτή με κοινή καταγωγή κι αφετηρία ανεξάρτητα από τους διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους γίνεται από τόπο σε τόπο. Είναι, κατά τους εθνολόγους, κατάλοιπο μιας πανάρχαιας γιορτής που έχει τις ρίζες του στην νεολιθική εποχή.

Γενικά επικρατεί η γνώμη ότι οι γιορτές αυτές των καρναβαλιών καθιερώθηκαν για να συμβολίζουν το θάνατο του χειμώνα με τον ερχομό της άνοιξης και για να προκαλούν οι πρωτόγονοι λαοί με τις μεταμφιέσεις την "καλή χρονιά" για "καρποφορία και γονιμότητα της γης".

Κυρίαρχο στοιχείο, λένε, των παλιών μεταμφιέσεων είναι οι προσωπίδες από γιδοτόμαρο και τραγίσια κέρατα ώστε να μοιάζουν με τράγους, που είναι αρχηγοί των κοπαδιών, στα γκισέμια. Οι μεταμφιεσμένοι φορούν επίσης κυπριά και κουδούνια όπως τα γιδοπρόβατα και κάνουν άσεμνες κινήσεις μιμούμενοι τους τράγους. Τα φαγητά που τρώγονται τις αποκριές είναι κατ' εξοχήν κτηνοτροφικά ώστε να έχουμε την εβδομάδα της κρεατινής με κρέατα και της τυρινής με γαλακτοκομικά προϊόντα. Τα στοιχεία αυτά συναντιόνται στην Αρχαία Ελλάδα και Αρχαία Ρώμη, όπου γιόρταζαν τα Κρόνια και τα Σατουρνάλια με τον ίδιο τρόπο και οι εορταστές ντύνονταν με τραγοτόμαρα μιμούμενοι τους τράγους, τις κατσίκες και τα πρόβατα.

Από τους παλιούς θεούς - ζώα αναδείχτηκαν το βόδι, ο τράγος και το κριάρι. Τα ζώα αυτά ασκούσαν σημαντικό ρόλο στη ζωή του ανθρώπου και οι κτηνοτροφικές φυλές ξεχώριζαν σε «Βοοτρόφους» και «Αιγοπροβατοτρόφους». Σε σύγκρουση, που έγινε μεταξύ των δύο φυλών, υπερίσχυσαν οι αιγοπροβατοτρόφοι, όπως μαρτυρεί ο μύθος ότι οι Πάνες, οι τραγόμορφοι θεοί, αιχμαλώτισαν τις ιερές αγελάδες αφού συγκρούστηκαν με το ήρωα της φυλής των βοοτρόφων.

Η νικήτρια φυλή καθιέρωσε, λένε ερευνητές, τις γιορτές αυτές τιμώντας τους θεούς της, τα Τοτέμ, και η αμφίεση σε ζώα τράγους αποτελούσε την επίσημη πανηγυρική φορεσιά με κουδούνια και κυπριά και οι πανηγυριστές παρίσταναν περισσότερο τον τράγο ως στοιχείο γονιμότητας και ευφορίας.

Κατάλοιπο της μεγάλης σύγκρουσης των δύο φυλών ήταν η καθιερωμένη παράστασή της, που επικρατούσε παλιότερα: να χωρίζονται δηλαδή οι καρναβαλιστές σε δύο στρατόπεδα και να συγκρούονται μεταξύ τους χωρίς λόγο μέχρι θανάτου για να μην αφήσουν τόπο στους άλλους να περάσουν αν το δρομάκι ήταν στενό κι έπρεπε κάποια από τις ομάδες να παραμερίσει. Οι συγκρούσεις αυτές ήταν το κυρίαρχο στοιχείο παντού στις γιορτές του καρναβαλιού κι είναι πολλές οι περιοχές που φέρουν ονόματα όπως: Βαρεμένοι στις Γούλες, Κομμένοι στην Αιανή, Ματωμένες πέτρες στα Όντρια, Κοφτερή Ράχη στη Δραγασιά, και "της Μπίλιως τα Νημόρια" στην Κοζάνη. Οι πέτρες με τα όπλα που μεταχειρίζονταν παλιότερα στις συγκρούσεις αυτές, αντικαταστήθηκαν στις μέρες μας με τον ακίνδυνο χαρτοπόλεμο που γίνεται με σερπαντίνες και κομφετί, ως τελευταία ανάμνηση κι αναπαράσταση των τρομερών μαχών που έγιναν .

Η ερμηνεία της λέξης "Καρναβάλι", που δίνουν οι Έλληνες και οι ξένοι λαογράφοι, ότι δηλαδή προέρχεται από το λατινικό CARNE και LEYALEM, που σημαίνει αποχή από το κρέας, φαίνεται ότι δεν είναι σωστή, γιατί πρωταρχικό γνώρισμα των εορτών αυτών δεν είναι η αποχή αλλά η υπερκατανάλωση και το πλούσιο φαγοπότι, που πρέπει και ο πιο φτωχός να κάνει. Η λέξη αυτή, τονίζει ο ερευνητής και λαογράφος Μάνος Φαλτλαιτς, πρέπει να προέρχεται από τις λέξεις "ΚΟΡΝ", δηλαδή κέρατο, και "ΒΑΑΛ ή ΒΗΛΟΣ", που ήταν η επίσημη ονομασία του Θεού-Βοδιού. Η γιορτή των καρναβαλιών λοιπόν σημαίνει "ΒΟΪΔΟΚΕΡΑΤΟ" και δόθηκε ειρωνικά για να θυμίζει τη νίκη των αιγοπροβατοτρόφων εναντίων των βοϊδοτρόφων και του θεού ΒΑΑΛ.

Οι ρίζες του πιο διάσημου καρναβαλιού της Ευρώπης εντοπίζονται στο 1162, όταν μια αποφασιστικής σημασίας μάχη της Δημοκρατίας της Βενετίας κατέληξε σε νίκη, οδηγώντας το πλήθος σε χορούς και πανηγύρι στην πλατεία του Αγίου Μάρκου. Έκτοτε το Καρναβάλι της Βενετίας έμελλε να γίνει θεσμός. Σε αυτό συνετέλεσε ιδιαίτερα και η παρουσία της μάσκας από το 1268. Οι Βενετσιάνοι φορούσαν μάσκες για πολλούς μήνες κατά τη διάρκεια του έτους προκειμένου να κρατούν μακριά από τις ιδιωτικές τους στιγμές τα αδιάκριτα βλέμματα. Σε τέτοιο βαθμό τούς είχε κυριεύσει η φρενίτιδα της μάσκας, που οι Αρχές της πόλης αναγκάστηκαν να απαγορεύσουν διά νόμου οποιαδήποτε μεταμφίεση ακόμη και την εποχή του καρναβαλιού, καθώς η κατάσταση είχε ξεφύγει. Από το 18ο αιώνα στις καρναβαλικές εκδηλώσεις άρχισαν να προστίθενται και οι περίφημοι μεγάλοι χοροί, στους οποίους μπορούσε να συμμετάσχει με τη βοήθεια του μασκαρέματος και ο απλός λαός.

Το πρώτο πάρτι καρναβαλικών ρυθμών στη Βραζιλία έγινε το 1641, όταν ο κυβερνήτης του Ρίο αποφάσισε να καθιερωθεί μια ολόκληρη εβδομάδα εορτασμού προς τιμήν της στέψης τού τότε βασιλιά της Πορτογαλίας. Ο λαός της Βραζιλίας ενθουσιάστηκε με την απόφαση αυτή, και από τότε συντηρήθηκε και φυσικά ενισχύθηκε το «καρναβαλικό» πνεύμα των συγκεκριμένων ημερών. Τα πρώτα πληρώματα μάλιστα εμπνεύστηκαν από το «entrudo», το έθιμο των Πορτογάλων μεταναστών να πετούν ο ένας στον άλλον υλικά που έφτιαχναν αναμειγνύοντας υγρά με σκόνη κάθε μορφής. Σε αυτή την περίοδο εντοπίζονται οι ρίζες των σύγχρονων μαχών με αυγά, λεμόνια ή αλεύρι, έθιμο που εξακολουθεί να αναβιώνει σε πολλές βραζιλιάνικες γειτονιές. Οι μασκέ χοροί εισήχθησαν στο Ρίο από την Ιταλία στα τέλη του 19ου αιώνα και η χρυσή εποχή τους ήταν τις δεκαετίες του '30 και του '50 με τους πιο μυθικούς να γίνονται στο «Copacabana Palace» και στο «Municipal Theater»

Η ανθυγιεινή διατροφή βλάπτει την παιδική νοημοσύνη

από την Γεωργία Τσιώρου
Όχι μόνο παχαίνει και γενικά είναι ανθυγιεινή, αλλά η διατροφή με πρόχειρα και επεξεργασμένα τρόφιμα, γεμάτα λίπη και ζάχαρη, έχει μια ακόμη συνέπεια για τα μικρά παιδιά: μειώνει την εξυπνάδα τους, σύμφωνα με μια νέα βρετανική επιστημονική έρευνα, τη μεγαλύτερη που έχει γίνει ποτέ για το ζήτημα αυτό. Η μελέτη συμπέρανε ότι τα παιδιά που τρώνε συχνά φαγητά κακής ποιότητας, όταν μεγαλώσουν έχουν κατά μέσο όρο ελαφρώς μικρότερο δείκτη νοημοσύνης (το γνωστό IQ).


Οι ερευνητές, υπό την Πολίν Έμετ της Σχολής Κοινωνικής Ιατρικής του πανεπιστημίου του Μπρίστολ, που δημοσίευσαν τα πορίσματά τους στο περιοδικό επιδημιολογίας "Journal of Epidemiology and Community Health" του Βρετανικού Ιατρικού Συλλόγου, σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο και τη "Γκάρντιαν", μελέτησαν σε βάθος χρόνου περίπου 14.000 παιδιά, γεννημένα τα έτη 1991 και 1992, ανά τακτά χρονικά διαστήματα, στα τρία, τέσσερα, επτά και οκτώμισι χρόνια τους.

Οι γονείς των παιδιών κλήθηκαν να καταγράψουν αναλυτικά το είδος φαγητών και ποτών που κατανάλωναν τα παιδιά τους, ενώ στο τέλος (σε ηλικία οκτώμισι ετών) τα παιδιά έκαναν τεστ νοημοσύνης. Διαπιστώθηκε σημαντική διαφορά στις επιδόσεις ανάμεσα στα παιδιά που έτρωγαν πολλά κατεργασμένα φαγητά με λίπη και ζάχαρη, σε σχέση με όσα έτρωγαν υγιεινές τροφές, με πολλές σαλάτες, φρούτα, λαχανικά και ρύζι. Το 20% των παιδιών της πρώτης κατηγορίας, που έτρωγαν πιο ανθυγιεινά από όλους, είχαν κατά μέσο όρο δείκτη νοημοσύνης (IQ) 101, έναντι 106 του 20% των παιδιών που έτρωγαν πιο υγιεινά από όλους.

"Η διαφορά δεν είναι τεράστια, είναι πολύ μικρή, όμως καθιστά αυτά τα παιδιά (σ.σ. της πρώτης κατηγορίας) λιγότερο ικανά να τα βγάλουν πέρα στο σχολείο, καθώς και με διάφορα άλλα πράγματα στη ζωή τους" δήλωσε η Έμετ.

Η συσχέτιση της διατροφής με τη νοημοσύνη παραμένει ένα επίμαχο θέμα στους επιστημονικούς κύκλους, καθώς υπεισέρχονται και άλλοι παράγοντες, όπως το κοινωνικό και οικονομικό υπόβαθρο των παιδιών. Μια οικογένεια της ανώτερης ή της μεσαίας τάξης, για παράδειγμα, έχει την οικονομική δυνατότητα ή τη νοοτροπία να εφαρμόσει την ακριβότερη υγιεινή διατροφή, σε σχέση με μια φτωχότερη οικογένεια.

Η Έμετ διευκρίνισε ότι πρέπει να γίνουν κι άλλες μελέτες για να διαπιστωθεί κατά πόσο αυτή η "ψαλίδα" στη νοημοσύνη διατηρείται και τα επόμενα χρόνια καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν, αν και οι ερευνητές υποψιάζονται ότι το πρόβλημα έχει μονιμότερη βάση, ακόμα και αν στο μεταξύ η διατροφή των νέων γίνει πιο υγιεινή.

Όσον αφορά το γιατί μια ανθυγιεινή διατροφή μπορεί να υποσκάψει τη νοημοσύνη, η ερευνήτρια εκτίμησε ότι τα επεξεργασμένα τρόφιμα με λίπη και ζάχαρη στερούνται σημαντικών βιταμινών και άλλων ουσιών ζωτικών για την ανάπτυξη του εγκεφάλου, οι οποίες παίζουν κρίσιμο ρόλο στην αρχή της παιδικής ηλικίας, καθώς ο εγκέφαλος μεγαλώνει με ταχύτερο ρυθμό τα πρώτα τρία χρόνια της ζωής του παιδιού. "Η ανθυγιεινή διατροφή δεν βοηθά στην καλή ανάπτυξη του εγκεφάλου" τόνισε η Έμετ.

Πως εμφανίστηκε η ζωή στη γη

Ανάλυση μετεωρίτη στην Ανταρκτική ενισχύει την άποψη πώς η ανθρώπινη ζωή προήλθε από την πτώση ουράνιων σωματιδίων στην πρώιμη Γη

Σε ένα μετεωρίτη από το διάστημα, που βρέθηκε στην Ανταρκτική, ανακαλύφθηκε από Αμερικάνους ερευνητές ότι υπάρχει άφθονη αμμωνία που περιέχει άζωτο. Η ανακάλυψη ενισχύει την πεποίθηση αρκετών επιστημόνων ότι οι μετεωρίτες και οι κομήτες ήταν αυτοί που έφεραν στην αρχέγονη Γη τα πρώτα ζωτικά χημικά συστατικά, στα οποία βασίστηκε η ανάπτυξη των πρώτων μορφών ζωής.

Η καθηγήτρια του πολιτειακού πανεπιστημίου της Αριζόνα Σάντρα Πιτσαρέλο μαζί με τους ερευνητές της δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στα "Πρακτικά της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών" (PNAS) των ΗΠΑ.

Σύμφωνα με το ΒΒC και τη βρετανική "Ιντιπέντεντ", ανέλυσαν τον μετεωρίτη και βρήκαν ότι ανήκει στην κατηγορία των λεγόμενων χονδριτών, οι οποίοι περιέχουν άνθρακα και αφθονία οργανικών υλικών. Ο βάρους 129 γραμμαρίων βράχος, με την ονομασία "Νουνάτακς 95229", βρέθηκε το 1995.

Τέτοιου είδους μετεωρίτες περιέχουν μικρά οργανικά μόρια, όπως διάφορα αμινοξέα, τα οποία θεωρούνται ότι είναι η βάση για την δημιουργία ζωής στον πλανήτη μας. Οι ερευνητές ανέλυσαν πέντε γραμμάρια σκόνης από τον συγκεκριμένο διαστημικό βράχο και βρήκαν ότι περιέχει αμμωνία, μια σημαντική ουσία πρόδρομο των πολύπλοκων βιολογικών μορίων, όπως τα αμινοξέα και το DNA.

Να σημειωθεί ότι εδώ και πολλά χρόνια οι επιστήμονες προσπαθούν να εξηγήσουν από που προήλθε η πρώτη αμμωνία και το πρώτο άζωτο που είναι το βασικό συστατικό για το σχηματισμό τω ν πρώτων γήινων βιομορίων και των πρώτων πρωτεϊνών

Στη συνέχεια, οι επιστήμονες ανέλυσαν τα άτομα αζώτου μέσα στην αμμωνία και διαπίστωσαν ότι δεν είναι όμοια με αυτά που σήμερα υπάρχουν στον πλανήτη μας και κατέληξαν ότι η αμμωνία δεν προήλθε από μόλυνση του μετεωρίτη από τη Γη ή από το πείραμα.

Η νέα έρευνα έρχεται να προστεθεί σε ένα ολοένα αυξανόμενο όγκο στοιχείων που είναι της άποψης ότι η πτώση διάφορων σωματιδίων στην πρώιμη Γη, ήταν και η αρχή της ανθρώπινης ζωής.