Κωνσταντίνος Δασκαλάκης: ο έλληνας που έλυσε τον γρίφο του νομπελίστα Τζον Νας

Είναι μόλις 29 ετών κι όμως το βιογραφικό του είναι πλούσιο σε επαγγελματική και ακαδημαϊκή εμπειρία. Απόφοιτος του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, με βαθμό 9,98 στα 10, με μεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ, ο Κωνσταντίνος Δασκαλάκης θεωρείται ένα από τα πιο λαμπρά μυαλά διεθνώς. Μάλιστα τον τελευταίο χρόνο βρίσκεται στις αίθουσες του Πανεπιστημίου ΜΙΤ της Βοστώνης για να διδάξει.

Μέσα στο 2009 ο Κωνσταντίνος κατάφερε να ξεδιαλύνει έναν δύσκολο γρίφο της πληροφορικής, που έμενε άλυτος από το 1950. Το αντικείμενο με το οποίο ασχολείται, όπως παραδέχεται, είναι αρκετά δύσκολο για τον περισσότερο κόσμο. Η διδακτορική του διατριβή μελετά το Θεώρημα του Νας, στη θεωρία των παιγνίων, θεώρημα για το οποίο το 1994 ο Νας κέρδισε το Νόμπελ Οικονομίας.

«Την επιστήμη μου την ενδιαφέρει κυρίως το Ίντερνετ. Πρόκειται για ένα μέσο που χρησιμοποιείται από εκατομμύρια χρήστες και ελέγχεται από διάφορες εταιρείες, οργανισμούς και κράτη. Όλοι όμως έχουν διαφορετικά συμφέροντα, που μερικές φορές επηρεάζουν την ελεύθερη κίνηση της πληροφορίας. Έτσι, αυτό που καλούμαστε να κάνουμε είναι να σχεδιάσουμε ένα 'γερό' Ίντερνετ, όπου η πληροφορία θα ταξιδεύει όσο πιο γρήγορα γίνεται με ασφάλεια, ενώ παράλληλα θα προστατεύεται η ελευθερία του λόγου», λέει ο 29χρονος επιστήμονας.

Στην ερώτηση αν σκοπεύει να αφήσει την ακαδημαϊκή καριέρα στη Βοστώνη για να επιστρέψει στην Ελλάδα, απαντά αρνητικά. «Το αντικείμενό μου είναι τέτοιο που φοβάμαι ότι αν ερχόμουν στην Ελλάδα δεν θα μπορούσα να συνεχίσω τις έρευνές μου. Το πιο πιθανό είναι ότι δεν θα υπήρχαν οι κατάλληλες συνθήκες, ενδεχομένως ούτε η απαραίτητη υποστήριξη στο ερευνητικό μου έργο. Φοβάμαι ότι μπορεί να χαθώ στην ελληνική γραφειοκρατία» λέει. Αυτό που του αρέσει ιδιαίτερα στη Βοστώνη είναι ότι είναι ένας τεράστιος ακαδημαϊκός χώρος. «Ο μισός πληθυσμός της πόλης έχει σχέση με τον πανεπιστημιακό κόσμο». Αν και η επιστροφή στην Ελλάδα δεν είναι στα άμεσα σχέδιά του, όπως τονίζει, «θέλω να δώσω πίσω στην Ελλάδα, γιατί κι αυτή μου έδωσε τις βάσεις για να φτάσω ώς εδώ. Έρχομαι στην Ελλάδα δύο φορές το χρόνο για περίπου δύο μήνες. Σίγουρα στην καθημερινότητά μου υπάρχουν στιγμές που μου λείπει η οικογένειά μου και το σπιτικό φαγητό».

Το περασμένο έτος, ο 29χρονος Κωνσταντίνος Δασκαλάκης τράβηξε τα βλέμματα της διεθνούς ακαδημαϊκής κοινότητας- και όχι μόνο- πάνω του καθώς βραβεύθηκε από τον διεθνή οργανισμό ΑCΜ (Αssociation for Computing Μachinery), την Ένωση δηλαδή όλων όσων ασχολούνται με την πληροφορική, η οποία δίνει ένα βραβείο για την καλύτερη διδακτορική διατριβή κάθε χρόνο. Αφετηρία ήταν ο γρίφος που παρέμενε άλυτος από την εποχή που ο Τζον Νας διατύπωσε το θεώρημα για τη θεωρία των παιγνίων. Ο Αμερικανός επιστήμονας τη δεκαετία του ΄50 έφτιαξε ένα απλοποιημένο σύστημα των σχέσεων και των ενεργειών κάποιων ανθρώπων που βρίσκονταν σε καταστάσεις με διαφορετικά συμφέροντα, όπως το να είναι αντίπαλοι σε ένα παιχνίδι. «Κι έδειξε ότι σε κάθε αγορά, ακόμη κι όταν υπάρχουν αντικρουόμενα συμφέροντα, υπάρχει τρόπος να βρεθεί η ισορροπία». Μετά τη διατύπωση της θεωρίας του Νας- η οποία δεν βρίσκει εφαρμογή μόνο στα παιχνίδια αλλά και στην αγορά ή το Ίντερνετ- ξεκίνησαν πολλοί επιστήμονες να ψάχνουν με ποιον τρόπο μπορεί κανείς να προβλέψει την ισορροπία Νας, όπως για παράδειγμα τι θα γίνει στην αγορά ή το να προβλέψει κανείς ποιος θα κερδίσει στο σκάκι ή ποια στρατηγική είναι καλύτερη στο πόκερ. Όπως επισημαίνει ο Κωνσταντίνος, πέρασαν πέντε δεκαετίες χωρίς κανένα αποτέλεσμα.

Έναν χρόνο χρειάστηκε ο νεαρός επιστήμονας με τους καθηγητές του, Χρίστο Παπαδημητρίου από το Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ και τον καθηγητή Πολ Γκόλντμπεργκ του Πανεπιστημίου του Λίβερπουλ, μέχρι τελικά να βρουν τη λύση στον γρίφο. Όπως λέει ο 29χρονος, οι μέχρι τότε προσπάθειες ουσιαστικά στρέφονταν προς λάθος κατεύθυνση. Η έρευνά τους έδειξε ότι η ισορροπία αυτή, σε ορισμένες περιπτώσεις, είναι υπολογιστικά αδύνατη. «Ουσιαστικά αποδείξαμε ότι δεν υπάρχει τρόπος για να προβλεφθεί η ισορροπία. Μπορεί να χρειάστηκε έναν χρόνο να δουλέψουμε σκληρά, ωστόσο το ερώτημα αυτό μας βασάνιζε περισσότερο καιρό. Είναι πάντως μεγάλη τιμή για έναν νέο επιστήμονα να βραβεύεται από τον διεθνή αυτό οργανισμό. Ανάμεσα σε χιλιάδες διατριβές από τα πανεπιστήμια του κόσμου, επιλέχθηκε η δική μου».