Ο Απόλλων Αθηνών
από τον Γιώργο Stokegeo
Το προσέξατε; Ήταν ένα μονοστηλάκι στις περισσότερες εφημερίδες, και μικρό αρθράκι στα websites: «Ο Απόλλων Σμύρνης επιστρέφει στη Γ’ Εθνική». Ποιος νοιάστηκε; Οι Αθλητικές Αναδρομές μας! Γιατί το όνομα του Απόλλωνα είναι βαρύ, όσο βαριά είναι και η ιστορία, οι μνήμες, το σημειολογικό φορτίο που κουβαλά αυτή η (πολύ) μεγάλη ελληνική ομάδα. Το σημερινό μας post, είναι αφιερωμένο στον Απόλλωνα – για να θυμηθούμε ή/και να μάθουμε!
Ο Απόλλωνας γεννήθηκε στα ματωμένα χώματα της Μικράς Ασίας, στη Σμύρνη. Αρχικά, σαν φιλαρμονικός σύλλογος: εξ ου και το όνομα Απόλλων, ο θεός της μουσικής των αρχαίων. Διέθετε γυμναστήριο απέναντι απ’ το ελληνικό ορφανοτροφείο και και αργότερα στη συνοικία του Αγ. Τρύφωνα, κοντά στο θέατρο «Τερψιθέα». Τότε που Αρμένιοι, Έλληνες, Τούρκοι, ζούσαν μαζί στην πολύβουη Σμύρνη.
Το 1894 ο σύλλογος αποκτά εκδρομικό τμήμα (!), ενώ το 1910, ποδοσφαιρικό. Ο Απόλλων αντιμετώπιζε ελληνικές ομάδες μα και ομάδες που συγκροτούνταν από τα πληρώματα των… πλοίων, που τότε άραζαν στη Σμύρνη.
Απ’ το 1904, μάλιστα, ο σύλλογος διοργάνωνε τα Απολλώνεια, την μεγαλύτερη αθλητική διοργάνωση της Σμύρνης. Από τις τότε κόντρες με τον άλλο «Μικρασιάτη», τον Πανιώνιο, προέρχεται και η σημερινή κόντρα των δύο σπουδαίων σωματείων μας.
Το ’22, στην Καταστροφή, ο Απόλλων φεύγει πρόσφυγας, κυνηγημένος απ’ τη φωτιά και το μαχαίρι του Τούρκου, όπως κι αυτοί που τον ίδρυσαν. Έρχεται στην Αθήνα. Αρχίζει τη νέα του ζωή: κάπου να βρει «σπίτι», να ορθοποδήσει, να μάθει να ξεχνά, να συνεχίσει… Όπως οι (κατά τους Έλληνες) «Τούρκοι» που έφτασαν κυνηγημένοι στην Αθήνα και την υπόλοιπη χώρα. Το δράμα της ζωής τους, ήταν ίδιο με του Απόλλωνα…
Αρχικά, η ομάδα έπαιζε στην περιοχή των στύλων του Ολυμπίου Διός. Αργότερα, «μετακόμισε» επί μια 20ετία στο Ρουφ, μέχρι ο ΟΣΕ (τότε, ΣΕΚ) να απαλλοτριώσει το χώρο και να ξανακάνει «γυρολόγο» τον Απόλλωνα. Η Ριζούπολη ήταν ο τρίτος, και τελευταίος μέχρι σήμερα, σταθμός του Απόλλωνα: το εκεί γήπεδο εγκαινιάστηκε το 1948.
Ο Απόλλων παίζει ενεργό ρόλο στα ποδοσφαιρικά μας πράγματα. Ήταν εκ των ιδρυτικών μελών της ΕΠΟ (1924) μα και της ΕΠΣΑ (Ένωση Ποδοσφαιρικών Σωματείων Αθήνας), ενώ συμμετείχε ανελλιπώς στα πρωταθλήματα Αθηνών (μέχρι την καθιέρωση της Α’ Εθνικής το 1959, όπου έδωσε, φυσικά, το παρών). Ο παλιός παίκτης της ομάδας, Αν. Καμπουρόπουλος, εκπόνησε το πρώτο καταστατικό της ΕΠΟ!
Η μεγάλη προπολεμική στιγμή του Απόλλωνα, έρχεται την περίοδο ’37-’38: η ομάδα κερδίζει το 12ο πρωτάθλημα Αθηνών, και μετέχει στην τελική φάση του Πανελληνίου Πρωταθλήματος (με αντιπάλους τους νικητές των πρωταθλημάτων Πειραιά και Θεσσαλονίκης), όπου κατατάσσεται δεύτερη με 4 βαθμούς (πίσω από Ολυμπιακό και μπροστά από Άρη).
Ο Τύπος της εποχής, εκστασιασμένος από τη σπουδαία ομάδα του Απόλλωνα, της δίνει και το προσωνύμιο που έχει μέχρι σήμερα: Ελαφρά Ταξιαρχία. Υπήρχε λόγος: τον καιρό εκείνο παιζόταν στους κινηματογράφους η ταινία Η Επέλαση Της Ελαφράς Ταξιαρχίας, με τον
1938: Η "Ελαφρά Ταξιαρχία" του Απόλλωνα!
σπουδαίο Έρολ Φλυν. «Η επέλαση της ποδοσφαιρικής ομάδας του Απόλλωνα ήταν τόσο ορμητική όσο και η επέλαση του ιππικού στην ομώνυμη ταινία», έγραφαν οι εφημερίδες τότε!
Ο Απόλλων κυριαρχεί στα ποδοσφαιρικά μας πράγματα ως τη δεκαετία του 1970, περίπου. Μέχρι τότε, όχι μόνο είχε παίκτες αληθινά αστέρια στη σύνθεσή του (Αριστείδης και Γιώργος Καμάρας, Μπάμπης Παπάζογλου, Στάθης Τσανακτσής), όχι μόνο τον μανατζάρισαν σπουδαίοι προπονητές (Ντόλγκος, Σιμονόφσκι, κ.ά.), όχι μόνο έπαιζε θεαματικό κι ωραίο ποδόσφαιρο, αλλά απέκτησε χιλιάδες άλλους οπαδούς, μη μένοντας στους μικρασιατικής καταγωγής υποστηρικτές που ως τότε είχε.
Στα τέλη του ’70, όμως, ο επαγγελματισμός εισβάλλει στο ποδόσφαιρό μας. Ο Απόλλων χάνει σταδιακά τη λάμψη του. Περισσότερο ως μικρομεσαίος σύλλογος υπάρχει πια, που οικοδομεί ταλέντα, παρά ως πρωταγωνιστικό σωματείο. Το 1969 έρχεται ο υποβιβασμός. Επιστρέφει γρήγορα, αλλά πλέον έχει χάσει πολλή δύναμη.
Ο Γιάννης Παθιακάκης
Η μεγάλη επιστροφή χρειαζόταν τους κατάλληλους ανθρώπους. Η τριετία 1994-1996 είναι η τελευταία μεγάλη αναλαμπή της Ελαφράς Ταξιαρχίας. Προπονητής, ο Γιάννης Παθιακάκης. Στο έμψυχο δυναμικό, συναντούσε κανείς παίκτες όπως ο Ντέμης Νικολαΐδης, ο Λευτέρης Βελέντζας, ο Αντώνης Μήνου, ο Μπλένταρ Κόλα, ο Θεόφιλος Καρασαββίδης, ο Τάσος Μητρόπουλος, ο Θόδωρος Αλέξης, ο Μπέρναρντ Μπάρνιακ… Σπουδαίοι άσσοι! Μ’ αυτή την ομάδα, ο εκλιπών Παθιακάκης έφερε στον Απόλλωνα πίσω τη χαμένη του λάμψη. Η ομάδα παίζει εξαιρετικό, γεμάτο ποιότητα, ποδόσφαιρο, και κατακτά ένα ζηλευτό βραβείο: την έξοδο στο Κύπελλο ΟΥΕΦΑ, για τη σεζόν 1995-96! Την πρώτη ευρωπαϊκή συμμετοχή στην ιστορία της ομάδας!
Ο Λευτέρης Βελέντζας (μπλε) με τη φανέλα του Απόλλωνα. Μονομαχεί μαζί του ο... Στέλιος Γιαννακόπουλος, παλικαράκι στον Πανηλειακό, τότε!
Αθήνα, 8 Αυγούστου 1995. Στο «Νίκος Γκούμας», έδρα της ΑΕΚ, ο Απόλλων αντιμετωπίζει την Ολύμπια Λιουμπλιάνας, από τη Σλοβενία. Με γκολ του Μπλένταρ Κόλα στο 41’, ο Απόλλων νικά στην Αθήνα 1-0. Στο «Μπέζιγκραντ», όμως, η Ολύμπια ανταποδίδει με 3-1 και προκρίνεται, παρότι ο Κόλα έβαλε μπροστά τον Απόλλωνα μόλις στο 2ο λεπτό! Ο Μπόζγκο με δύο γκολ (9’, 67’) και ο Ζούλιτς (81’) έφραξαν το δρόμο του Απόλλωνα προς την επόμενη φάση.
Ο Σταύρος Λαμπριάκος με τη φανέλα του Απόλλωνα
Στο τέλος της ίδιας σεζόν, περίμενε τον Απόλλωνα μια ακόμα διάκριση. Στις 15 Μαΐου 1996, η ομάδα συμμετέχει στον τελικό του Κυπέλλου Ελλάδος, με αντίπαλο την ΑΕΚ! Στο ματς αυτό έγινε το ρεκόρ επίτευξης τερμάτων από μια ομάδα σε τελικό Κυπέλλου – δυστυχώς, όμως, ο Απόλλων ήταν στη λάθος πλευρά… ΑΕΚ-Απόλλων 7-1. Το γκολ της τιμής, ο Μπάρνιακ.
Ο Κερκυραίος Κώστας Αλαμάνος, ο πρόεδρος της ομάδας, ήταν πίσω απ’ αυτό το μεγάλο come back. Τι κι αν αργότερα έγινε persona non grata στις τάξεις των οπαδών, αφού πούλησε όλα τα αστέρια (με πρώτο το Νικολαΐδη, που πήγε στην ΑΕΚ) δίχως να ανανεώσει ή να ενισχύσει καλά την ομάδα; Του πιστώνεται ένα τεράστιο μερίδιο σ’ εκείνη τη θρυλική επιτυχία.
Κι άλλοι γνωστοί σημερινοί άσσοι πέρασαν απ’ τον Απόλλωνα τα επόμενα χρόνια. Όπως, π.χ., ο Γιώργος Καραγκούνης, ο σημερινός αρχηγός του
Ο Γιώργος Καραγκούνης με τη φανέλα του Απόλλωνα
ΠΑΟ. Ή ο Σταύρος Λαμπριάκος, ο πανύψηλος καλός φορ του Άρη, τώρα, ο Παντελής Κωνσταντινίδης, παλαιότερα του ΠΑΟΚ, ο καλός επιθετικός Νίκος Σκαρμούτσος, επίσης. Ή όπως και ο σημερινός γκολκίπερ της Εθνικής μας, Κώστας Χαλκιάς, ο Καμερουνέζος Νικολά Ντικουμέ, ο Αλβανός Αλμπάν Μπούσι, ο Αντώνης Δαμίγος, ο Πρέντραγκ Έρακ, και άλλοι.
Η κάθετη πτώση των Απολλωνιστών όμως δεν αποφεύχθηκε. Υποβιβασμός στη Β’ Εθνική το 2000, στη Γ’ (παρθενική φορά!) το 2005, στη Δ’ (επίσης για πρώτη φορά!) το 2007. Η κατρακύλα δεν είχε τελειωμό…
Ο Απόλλων, όμως, άντεξε. Κρατήθηκε. Προσπάθησε. Και τώρα ξανάρχεται πίσω στις επαγγελματικές κατηγορίες!
Με προπονητή τον Νίκο Καρούλια, και παίκτες με σπουδαία εμπειρία, κι από Α’ Εθνική ακόμα, όπως ο σέντερ φορ Γιάννης Λαζανάς, ο αμυντικός Κώστας Ποζαπαλίδης, ή πάλι ο Βέρμπης, ο Σουλελές, ο Λύγκος, η ομάδα πρώτευσε στον 8ο όμιλο της Δ’ Εθνικής φέτος, κερδίζοντας την άνοδο.
Οι παίκτες του Απόλλωνα πανηγυρίζουν τη φετινή άνοδο στη Γ' Εθνική
Βασικός χρηματοδότης της ομάδας, ο Σταμάτης Βελλής, που σε δύο χρόνια ξόδεψε ίσα με 1,2 εκατ. ευρώ, για να ξαναδεί την «ομάδα της καρδιάς του», όπως λέει, στα «ψηλά» του ποδοσφαίρου μας…
Τελειώνω τη σημερινή αναδρομή με ξένα λόγια. Για να καταλάβει ο καθένας τι πάει να πει Απόλλων, παραθέτω λίγες λέξεις δύο δημοσιογράφων.
Πρώτα, του σπουδαίου Χρήστου Σωτηρακόπουλου.
«Καλοκαίρι του 1969, με αφόρητη ζέστη, ήμουν μπόμπιρας όταν ο αδελφός της μητέρας μου, ο Γιάννης, είχε έρθει σπίτι μας κλαμένος. Ένας άνθρωπος γεννημένος το 1911, που είχε προλάβει να δει τον Απόλλωνα μαζί με τον πατέρα του (που χάθηκε την αποφράδα μέρα της Μικρασιατικής Καταστροφής το ’22) στο γήπεδο της Σμύρνης, έκλαιγε σα μωρό παιδί […]. Ο λόγος; Η ομάδα της καρδιάς του, αυτό το κομμάτι που τον συνέδεε με τον κόσμο που άφησε πίσω του ως παιδί, με τον συγχωρεμένο τον πατέρα του, με ό,τι πρέσβευε γι’ αυτόν, υποβιβαζόταν! […]
[…] Τα μάτια του μπαρμπα-Γιάννη είχαν κλείσει για πάντα, φυλάσσοντας μέσα τους αυτό που τον κράτησε όρθιο όλα τα χρόνια της προσφυγιάς! Την αγάπη για μια ομάδα. Για ό,τι ένα σύμβολο, ένα σήμα, μια φανέλα, μπορεί να σημαίνει»…
Κατά δεύτερον, του επίσης εξαιρετικού Γιώργου Αρκουλή.
«”Και με χιόνια και με κρύα… Ελαφρά Ταξιαρχία”. Αυτό το μήνυμα, γραμμένο σε κιτρινισμένο απ’ τον καιρό πανό, το βλέπουμε συχνά στα κάγκελα του γηπέδου της Ριζούπολης. […] Δεν παύει να μοιάζει με σπαραγμό, […] υποδηλώνοντας την πίκρα των οπαδών που έχουν απομείνει στην εξέδρα να πιστεύουν μεγαλεία του παρελθόντος»…
Βιβλιογραφία
- Ανδρέας Μπόμης, Γκολ 2000 – Ένας αιώνας ποδόσφαιρο, Αθήνα, εκδόσεις Πελεκάνος, 1999.
- Γιώργος Αρκουλής, Από το Δομάζο στο Ντέμη… – Ο κόσμος των γηπέδων στο μικροσκόπιο, Αθήνα, εκδόσεις Τουμπή, 2001.
- Χρήστος Σωτηρακόπουλος, Παιχνίδι χωρίς όρια, Αθήνα, εκδόσεις Τόπος, 2008.
- Γιάννης Διακογιάννης, 100 χρόνια ποδόσφαιρο, Αθήνα, εκδόσεις Μίλητος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου